معماری در طول زمان شاهد تغییرات سریعی بوده است، از دوران قدیم گرفته تا دوران مدرن، بنابراین در هر مرحله شاهد تکامل است.

تنها سوالی که در بین نسل امروز برجسته است، در مورد آغاز معماری، چه غربی، چه شرقی و چه هندی است.

حتی قبل از ورود یونانی‌ها و رومی‌ها، انسان‌ها فعالانه در طراحی و ساخت شرکت داشتند.

این دوره به دوران کلاسیک معروف بود.

در دوران کلاسیک بود که ایده ها و تکنیک های ساخت و ساز مطرح شد.

طبقه‌بندی اکثر سبک‌های معماری بر اساس سبک‌های دوره‌ای مربوطه است که با ویژگی‌های منعکس‌کننده و منحصربه‌فردی که اغلب در طول زمان تغییر می‌کنند مشخص شده‌اند.

هر عصری شاهد رشد معماری خاص و جدیدی در ساخت بنا بوده است.

یکی از موارد مهمی که باید به آن توجه کرد، ارتباط بین آن دوره ها و سبک ساخت و ساز مرتبط است.

هر دوره یا دوره ای سبک خاص خود را به رخ می کشد.

گاهی اوقات یک دوره خاص منعکس کننده سرریز ایده های جدید است و گاهی ادغام دو ایده متضاد راه را برای جنبش های معماری بدیع باز می کند.

معماری یک هنر سیال است که در طول سال ها تکامل یافته است و می توان آن را به عنوان یک حرکت ثابت، یکی از موارد ضروری که باید در نظر گرفت.

سبک معماری چیست؟

سبک معماری نمایشی از یک فرم هنری در یک ساختمان است که ویژگی ها و ساختارهای آن را از نظر تاریخی قابل شناسایی می کند.

بر اساس سبک معماری، ویژگی ها و ژانرهای مختلفی وجود دارد.

این سبک در مورد جنبه های مختلف مانند مواد، خصوصیات منطقه ای، فرم، روش ساخت و غیره صحبت می کند.

یک گاه ‌شماری کامل برای ساختمان‌ها و سبک‌هایی که در طول دوره زمانی تغییر می‌کنند وجود دارد.

معمولاً به دلیل تغییر در اعتقادات، مذهب، مد و البته تکنولوژی و نوآوری در مصالح و ابزارهای جدید ساخت و ساز است که معماری همواره به کاوش در افق های جدید ادامه می دهد.

خط زمانی سبک معماری

سبک های دوره های زمانی مختلف در زیر تاریخ معماری فهرست شده اند. بر اساس مد آن دوره، معماران به تطبیق ایده های جدیدتر کمک کرده اند.

با این حال، این سبک های معماری در طول زمان با پیچش های مختلف بر اساس منطقه ای که گسترش می یابد، توسعه تدریجی داشته اند.

احیای یک ژانر جدید یا قدیمی در معماری بسیار رایج است.

به عنوان مثال، نئوکلاسیک در نهایت کلاسیکیسم را بازگرداند.

معماری بومی در معماری مدرن نیز راه خود را پیدا کرده و اغلب به عنوان بخشی متفاوت به حساب می آید.

با این حال، معماری بومی از یک ایالت، کشوری به کشور دیگر متفاوت است.

با این حال، سبک های ملی و بین المللی را نیز به وجود می آورد. معماری بومی در هند و همچنین در جامعه غربی بسیار برجسته است.

سبک های برجسته معماری

از دوران ماقبل تاریخ تا مدرن و پسامدرن، هنر و معماری به نظر می رسد در تمام طول مسیر شکوفا شده است.

از کشورهای غربی تا شرقی، هر یک از آن به دلیل برجستگی معماری شکوفا شد. برخی از انواع سبک های معماری محبوب در طول عصر تاریخ عبارتند از:

دوره ماقبل تاریخ

از 11600 قبل از میلاد تا 3500 سال قبل از میلاد، باستان شناسان برای ایجاد این تغییرات در ماقبل تاریخ حفاری کرده اند.

یکی از قدیمی ترین سبک های معماری محسوب می شود.

دوران ماقبل تاریخ شامل دوره های قدیم سنگ (پارینه سنگی)، عصر حجر میانه (مسطولیتیک) و عصر سنگ جدید (نوسنگی) می شود.

علاوه بر این، بخش هایی از عصر برنز و عصر آهن را نیز شامل می شود.

یکی از ویژگی های اساسی سازندگان پیش از تاریخ، ایجاد سازه هایی در نقوش هندسی بود.

یکی از عالی‌ترین نمونه‌های معماری ماقبل تاریخ، گوبکلی تپه در عصر حاضر است.

معماری ماقبل تاریخ معمولاً با سازه های تاریخی مختلفی سروکار دارد که شامل خانه های صخره ای، استون هنج، خانه های صخره ای، سازه های گلی، کاهگل و بسیاری دیگر می شود.

جنوب بریتانیا دارای برخی از عالی ترین نمونه های معماری ماقبل تاریخ است که به عنوان مکان های برجسته میراث جهانی یونسکو نامگذاری شده اند.

استون هنج در آمزبری نمونه عالی دیگری از سازه های ماقبل تاریخ است.

اغلب سازه‌های ماقبل تاریخ به‌خاطر همین راه‌های هموار شده برای نقشه راه معماری بعداً به‌عنوان تولد معماری در نظر گرفته می‌شوند.

مصر باستان

این سبک معماری از 3050 سال قبل از میلاد است.

تا 900 پ.م. دوره برجسته معماری مصر را به تصویر می کشد.

مصریان چشمگیرترین سازه های جهان باستان را خلق کردند.

این دوره شاهد ساخت برخی از اهرام برجسته با چندین ویژگی معماری قابل توجه بود.

محققان در طول زمان اغلب این دوره از تاریخ در مصر باستان را دوره ای کاملاً منحصر به فرد در نظر گرفته اند.

اهرام مصر از بهترین نمونه های مهندسی هستند.

برتری مصریان در مهندسی به آنها این توانایی را داد که مقبره های بزرگتری برای پادشاهان خود بسازند. توسعه چنین سازه هایی مستلزم درجه بالاتری از دانش معماری بود.

اهرام، مقبره ها و کاخ های مصر با وجود هزاران سال ارتش متجاوز، زلزله و سایر نیروهای بلایای طبیعی، هنوز به عنوان یادبود خلاقیت و نبوغ بشر باقی مانده اند.

دوره کلاسیک

این دوره بین 850 قبل از میلاد است.

تا سال 476 پس از میلاد، طرح ها و سبک ها را از یونان و روم باستان گرفته است.

دوره بین ظهور امپراتوری یونان و سقوط امپراتوری روم در نهایت شاهد ساخت چندین ساختمان بود.

مهمترین ویژگی معماری که این سبک را برجسته می کند، ستونی است که روی نما قرار گرفته است.

ویژگی‌های قابل شناسایی زیبایی‌شناسی کلاسیک عبارتند از تقارن، تناسب، نظم عقلانی، رابطه تک تک اجزا با کل و منطق آرام.

معمار رومی، مارکوس ویترویوس، از قرن اول قبل از میلاد، ایده استفاده از فرمول های ریاضی را برای پیشنهاد ساخت ساختمان ها پیشنهاد کرد.

ویتروویوس کسی بود که سه راسته کلاسیک مختلف دوریک، یونی و کورنتی را معرفی کرد.

او در کتاب De Architectura (برای اولین بار به زبان ایتالیایی) یا ده کتاب در معماری (انگلیسی) اهمیت تقارن و تناسب را برای ساخت و ساز ساختمان معرفی کرده است.

این به ساخت و برنامه ریزی سازه های متقارن پیشرفته و قابل اعتماد بعدا کمک کرد.

بیزانسی

از سال 527 تا 565، امپراتوری بیزانس پس از انتقال پایتخت کنستانتین به بیزانس شکل گرفت.

این امپراتوری فرم های کلاسیک، سقف های گنبدی و موزاییک ها را برجسته کرد.

کلیساها، اپسیس، موزاییک و کلیسا رایج ترین سازه هایی هستند که در این سبک معماری یافت می شوند.

کلیسای کلیسای بزرگ یک کلیسای معروف است. معماری بیزانسی ترکیب کاملی از سنت های شرقی و غربی را به خود دیده بود.

یکی از ویژگی های این بناها گنبد مرکزی بود.

این طرح به سایر نقاط خاورمیانه نیز گسترش یافت.

بی شک معماری در این دوره نه تنها تحول آفرین بلکه انتقالی نیز بوده است. ایاصوفیه یکی از نمونه های معماری بیزانس است.

رمانسک

تأثیر روم بر اروپا نیز معماری رومی را به اجرا گذاشت.

در قرن 11 و 12 رایج بود.

به گفته «جیمز استیونز کرل و سوزان ویلسون» (نویسندگان فرهنگ لغت معماری آکسفورد)، «سبک‌های معماری ساختمان‌هایی که در اروپای غربی رومی‌سازی شده ساخته شده‌اند، دارای ویژگی‌هایی هستند که به‌ویژه قوس سر نیم‌دایره‌ای، استفاده از فرم باسیلیکون برای کلیساها، و بقای عناصر طراحی مانند پایتخت کلاسیک.

از ویژگی‌های بارز چنین معماری می‌توان به طاق‌های گرد، طاق‌های بشکه‌ای، دیوارهای ضخیم، برج‌های بزرگ، ستون‌های محکم، طاق‌های نگهدارنده و طاق‌های تزئینی اشاره کرد.

هر ساختمان دارای فرم های مشخص، پلان های متقارن است و ظاهر کلی در مقایسه با سایر سبک های معماری پیچیده یکی از سادگی هاست.

یکی از بهترین نمونه های معماری رومی در اروپا، کلیسای سنت سرنین در تولوز فرانسه است. همچنین نفوذ لاتین را نیز برجسته می کند.

گوتیک

نفوذ فرهنگ گوتیک در حدود قرن دوازدهم در دنیای غرب رخ داد.

این نه تنها از ساختار برازنده بلکه از ساختارهای بسیار بلندتر پشتیبانی می کرد.

نوآوری در آن زمان در اوج بود.

برخی از ویژگی‌های بارز ساختمان‌ها در این عصر، تکیه‌گاه‌های پرنده، طاق‌های نوک تیز و طاق‌های آجدار بود.

به گفته «جیمز استیونز کرل و سوزان ویلسون» (نویسندگان فرهنگ لغت معماری آکسفورد)، «گوتیک یکی از سبک‌های معماری است که از اواخر قرن دوازدهم تا قرن شانزدهم در اروپا تکامل یافته است.

این معماری طاق های نوک تیز، طاق های آجدار نوک تیز، اسکله هایی با خوشه های میل، تکیه گاه های عمیق، ردیابی پنجره ها، قله ها، گلدسته ها، نبردها و عمودی سر به فلک کشیده است.

ساختمان ها همچنین شاهد معرفی شیشه های رنگی استادانه و پنجره های ساختمانی بودند. مواد تزئینی برجسته مورد استفاده Gargoyles بودند.

برخی از نمونه‌های معروف ساختمان‌های گوتیک در دنیای امروز شامل کلیسای جامع شارتر و کلیسای نوتردام پاریس در فرانسه است.

یکی دیگر از نمونه های شناخته شده شامل Adare Friary در ایرلند است.

رنسانس

دوره رنسانس، پیشرفت قابل توجهی در ساختمان ها برجسته کرده بود.

معماران در دوران رنسانس عمدتاً از معماران و سازندگان یونان و روم الهام گرفتند.

رنسانس اغلب به عنوان رنسانس ایتالیایی نامیده می شود.

دوران تولد دوباره فرهنگی است.

این اختراع پرسپکتیو را به ارمغان آورد، حس بی نهایت را در نقاشی های رنسانس به ارمغان آورد، بنابراین به انسان ها کمک کرد تا اندیشه های جدید اومانیستی را شکل دهند.

همانطور که توسط “جیمز استیونز کرل و سوزان ویلسون” (نویسندگان فرهنگ لغت معماری آکسفورد) گفته شده است، “رنسانس یک سبک معماری است که در اوایل قرن پانزدهم توسعه یافت و بر اساس معماری دوران باستان روم بود.”

کلیسای سنت پیتر در رم یکی از نمونه های دوره رنسانس است.

آندره آ پالادیو در ساخت ویلاهای متقارن مانند ویلا روتوندا در نزدیکی ونیز ایتالیا مشارکت داشت.

پالادیو از ایده های ویترویوس پیروی کرد.

او حتی فناوری جدید را در I Quattro Libri dell’ Architectura (اولین بار به زبان ایتالیایی منتشر شد) یا چهار کتاب معماری (انگلیسی) منتشر کرد.

ایده های او نظم کلاسیک ادبیات را بازنگرداند، اما تا حد زیادی طرح های باستانی را منعکس می کرد.

با این حال، در ایالات متحده از آنها به عنوان نئوکلاسیک نیز یاد می شود.

معماری هند

هند باستانی ترین تمدن است.

این تمدن از قرن ها پیش تاکنون یک تمدن دانش بوده است.

تا سال 1800 تا 1850 بعد از میلاد بین 25 تا 35 درصد در تولید ناخالص داخلی جهان سهم داشت و همچنین سرزمینی است که «صفر» در آن کشف شد و دانش نجوم از آنجا به مدت 5000 سال غالب بوده است.

تکامل معماری در هند در اعصار مختلف در نقاط و مناطق مختلف کشور رونق داشته است.

اولین شواهد معماری هند در برنامه ریزی شهری تمدن های موهنجو-دارو و هاراپان یافت می شود.

توسعه معماری غارها مرحله مهمی در تاریخ معماری هند است. در دوره پس از هاراپان، طبقه بندی سبک های معماری به معماری هندو، بودایی و جین انجام شد.

حفاری غارها در حدود قرن دوم قبل از میلاد انجام شد.

تا قرن 10 قبل از میلاد، که از جمله غارهای معروف آن می‌توان به غارهای آجانتا و الورا اشاره کرد که در آن معابد عظیمی به شکل یک تپه یا صخره حک شده‌اند.

قلعه‌های باستانی بالای تپه‌ها و همچنین معبد خورشید در Konark، Orissa و Modhera، گجرات، ترکیب کلاسیک معماری و نجوم هندی هستند.

ریشه‌های معماری هندی را می‌توان در متن باستانی کلاسیک به زبان سانسکریت در Vastu shastra، یعنی معماری مانند Mayamtam، Mansara-Architecture و غیره جستجو کرد.

ظهور جینیسم و ​​بودیسم

ظهور جینیسم و ​​بودیسم به توسعه سبک های اولیه معماری در ساخت استوپاها، ویهاراها و چایتاها کمک کرده است.

استوپاهای بودایی از تپه‌های بزرگ گلی ساخته شده‌اند که در آجرهای کوچک استاندارد سوخته محصور شده‌اند.

استوپا سانچی نمادی از معماری موریایی است.

معابد باستانی که 1000 سال یا بیشتر در هند ساخته شده اند، نمونه های کلاسیک معماری هند هستند.

بسیاری از معابد باستانی توسط مهاجمان بربر در گذشته ویران شده بودند.

معماری معبد در قرن 6 تا 10 شکوفا شد.

معبد خواجوراهو واقع در مادیا پرادش یکی از نمونه‌های معماری معبدی است که به طور همزمان دانشی از رشته‌های مختلف را روایت می‌کند.

رشد معماری هند

معماری هند همراه با تاریخ هند رشد و دگرگونی سریعی داشته است.

با این حال، پیشرفت آن در معماری را می توان از طریق پیشرفت اعصار دنبال کرد.

هند امروزی دارای فرهنگ متنوعی است که به خوبی در معماری آن نمایان است، مانند تنوع معماری معابد هندو تا معماری مساجد اسلامی. این فرهنگ‌های متنوع به ما کمک می‌کنند تا سنت‌های غنی رایج در همه زمان‌ها در سرزمینی به نام هند را درک کنیم.

یونسکو 830 مکان میراثی را در جهان ثبت کرده است که از این میان 26 مورد آن هندی است. این ترکیبی از سبک های بومی و تأثیرات خارجی است که ویژگی منحصر به فرد خود را به آن می بخشد.

در دوره قرون وسطی ترکیبی از معماری ایرانی وجود داشت.

سبک معماری هند و ایرانی در آن زمان غالب بود. پس از آن، دوره استعمار تأثیر اشکال معماری غربی را به هند آورد.

بیشتر در ساختمان های اداری دیده می شود. مجلس پارلمان و کاخ کانات در دهلی نمونه‌هایی از معماری استعماری هستند.