معماری روستایی

مسکن ضروری ترین نیاز انسان است که در گذشته خانه های روستایی به خوبی این نیاز را برآورده می کردند.

خانه‌های روستایی بومی در طول زمان دستخوش تغییراتی شده‌اند که برخی از آن‌ها بر اساس نیازها و نیازهای داخلی و برخی به دلیل توسعه و تغییرات برون‌زا بوده است.

یکی از حیاتی ترین مراحل برای شناسایی این نوع تغییر، نوع شناسی خانه های بومی است.

بدین ترتیب گامی اساسی در مسیر شناخت، شناخت و پوشش بیشتر این پدیده برداشته می شود.

بر این اساس، پژوهش حاضر در نظر دارد به بررسی و تحلیل انواع معماری خانه‌های روستای تالش که از طبیعت انسان، فضای طبیعی و بستری که در آن شکل گرفته‌اند، بپردازد.

بنابراین برای برآورد تناسبات و طبقه بندی نقشه های معماری خانه های آن، باید از روش تحقیق کمی و کیفی استفاده کرد.

ریاضیات در زبان برنامه نویسی پایتون در تجزیه و تحلیل داده ها استفاده می شود.

بدین منظور با انتخاب 150 نمونه از خانه های روستایی در قالب خوشه های هدفمند و تبدیل ماتریس ایجاد شده از ابعاد و اندازه پلان ها به صفر و یک کد، شباهت آنها محاسبه شده است.

آنها در دسته های نزدیک قرار دارند. یافته‌های به‌دست‌آمده از شبیه‌سازی پلان‌ها نشان می‌دهد که سقف‌های شیب‌دار، ارتفاع ساختمان، جهت‌گیری شرقی-غربی، ایوان، پلان باز و تهویه طبیعی از ویژگی‌های مشترک همه خانه‌های بومی است.

در این منطقه یافت می شود. بنابراین به طور کلی دو الگوی معماری در این منطقه خانه های یک طبقه و خانه های تلار هستند که خانه های صندلی بلند از نوع پرتکرار آن ها هستند.

معرفی

تأمین مسکن روستایی مطلوب در کشور یک نیاز حیاتی فزاینده است .

امروزه فراموشی و بی توجهی به شیوه های معماری گذشته، کیفیت مسکن روستایی را کاهش داده است.

مطالعه خانه های بومی به عنوان بخشی از گنجینه عظیم و پربار تاریخ و فرهنگ معماری این سرزمین می تواند ما را از شرایط اقتصادی و اجتماعی گذشته آگاه کند.

میراث فرهنگی به نسل های آینده منتقل شده و به طور قابل توجهی بر ساختمان های امروزی تأثیر گذاشته است.

مسکن بومی به خوبی از اصالت زندگی و پتانسیل های محیطی آگاه است.

به جای نادیده گرفتن نیازهای زندگی و مبارزه با متغیرهای جغرافیایی، هماهنگی با آن شکل گرفته است.

بی شک معماری بومی گیلان به عنوان جلوه ای از هنر و زیبایی در بخش روستایی دارای ویژگی های منحصر به فردی است که امروزه می تواند در طراحی و برنامه ریزی در بخش مسکن مورد استفاده و گسترش قرار گیرد.

توجه و استخراج این مفاهیم و اصول نه تنها سازگاری ساختمان‌ها و سازه‌های مسکونی با شرایط محیطی و اقلیمی را افزایش می‌دهد، بلکه به دلیل ایجاد و گسترش بافت فرهنگی ساکنان، در ارتقای کیفیت زندگی نیز مؤثر است.

بررسی ها نشان می دهد که نگاهی ساده به گذشته به عناصر سنتی منجر شده و پیامدهای زیانباری داشته است.

یک نوع شناسی ابزاری ضروری برای انتزاع این الگوهای معماری است.

از طریق یک گونه- شناخت جامع دسترسی به الگوهای انتزاعی معماری سنتی و کاربرد در معماری امروز را فراهم می کند.

گونه‌شناسی که در علوم مختلف برای طبقه‌بندی و شناخت بهتر پدیده‌های آن به کار می‌رود، مفهومی انتقادی در معماری و شهرسازی است و توسط نویسندگان بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است.

ویتروویوس در اثر معروف خود (کتاب معماری) بناهای یونانی مختلف از جمله خانه ها، معابد و ساختمان های عمومی را دسته بندی کرد.

خانه ها بر اساس موقعیت مکانی شان در شهر و روستا طبقه بندی شدند.

در دوره معاصر، بسیاری از محققین معماری مانند آلدوروسی، آرگان، ایمونینو، کرایر به این موضوع پرداخته اند.

در تمام مطالعات دنیای معماری، گونه یا «نوع» به معنای نماینده گروهی از اندام های معماری با جنبه کالبدی

(فضاهای معماری، سازه ها، تزئینات، مصالح و غیره) است که با سازوکار، مجموعه و طبقه بندی خاصی دارای به دست آورد.

اساس این سازمان مبتنی بر عناصر اقلیمی مشترک، اشکال هندسی مشترک، کد ژنتیکی مشترک (ژنوتیپ) و هر چیزی است که بتواند معنای بازنمایی را برای شناسایی سایر اعضای گروه بدهد.

بر این اساس، با توجه به این که گونه‌شناسی «نظام طبقه‌بندی» عبارت است از بیان یا خواستن یک سری ارتباطات محدود بین پدیده‌ها.

شناخت و طبقه‌بندی صحیح انواع مختلف معماری می‌تواند در شناخت بهتر فضا، حفاظت از آن و دسترسی به روش‌های جدید طراحی مفید باشد .

زیرا مسکن روستایی دارای خطوط ارتباطی مستقیم، مستقیم و مستحکم با فرهنگ توده ها و زندگی روزمره آنهاست.

این ساختمان ها توسط افرادی ساخته شده اند که تمام هوش و ظرفیت خود را برای ساختن آنها به کار گرفته اند و تمام روابط موجود بین آنها در ساخت آنها به کار گرفته شده است.

بدین منظور با توجه به بهبود وضعیت مسکن روستایی با توجه به تنوع حاکم بر سکونتگاه های روستایی که متاثر از عوامل مختلف است، این گستردگی و تنوع روش های ساخت مسکن در روستاها نیازمند اطلاعات جامع و کلان و ارائه طبقه بندی است.

به عنوان یکی از روش‌های ابداعی، الگوریتم‌ها می‌توانند این اطلاعات را در زمان کوتاه و حجم محاسباتی معقول جمع‌آوری کنند و طبقه‌بندی بهینه‌ای بیابند که شانس یافتن عملکرد بهتر را افزایش می‌دهد.

بر این اساس، هدف این پژوهش ارائه رویکردی کاربردی و قابل استفاده در طبقه‌بندی مسکن‌های بومی بر اساس شکل، فرم و مورد در روستاهای دشت تالش است.

بومیان بافت روستایی شهرستان تالش اطلاعات 150 خانه روستایی را طی 100 تا 30 سال جمع آوری و ثبت کرده اند .

ویژگی های معماری روستایی

شکل کلی  معماری سنتی از سنت عامیانه  سرچشمه می گیرد  و سنت عامیانه همان سنت  بلاواسطه و ناخود آگهی

است که در بطن  یک فرهنگ مردمی  جریان دارد  و به گونه های  معنوی و مادی و متاثر از نیاز ها  و ارزشها

مربوط به آنها  و نیز بر مبنای  خواستها و آرمانهای  آنها و بالاخره  به پیروی از رنجها  و شادیها  و آرامش انسانی

شکل میگیرد  معماری ساده  و روستائی  در قالب این سنت ها  ادراکی  از جهان است  که به وضوع  دیده

می شود  معماری  روستائی بومی  دارای  خطوط ارتباطی  مستقیم ، بلافاصله  و محکمی  با فرهنگ

توده ها  و با زندگی  روزمره آنهاست

عوامل موثر در شکل گیری کالبد روستا

این نکته ضروری است  که روستا در عالم  واقع  یک پدیده  واحد است  و نمی توان  عوامل و اجزا

فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی ، زیست بومی و غیره آن را از یکدیگر جدا کرد  روستا پدیده ای  واحد است

زیرا که شامل  عده ای از مردم  است که شغل  و فعالیت  تولیدی ویژه ای دارند ، در محیط معین و مشخصی

زندگی میکنند ، با یکدیگر روابط و مناسبات  ویژه و تعیین  شده ای  دارند ،  دارای باورها ، اعتقادات  و ارزشهای ویژه ای

هستند  و در بستر  جغرافیایی  خاصی  نیز زندگی  می کنند  لذا  روستا  مجموعه ای نیست  که از اجزاء تشکیل

شده باشد ،  بلکه همانطور که  گفته شده ، یک پدیده واحد است

پیگیری  تاثیر عوامل  گوناگون  در سازمان  فضایی و کالبد  روستا در سطوح مختلف و در مقیاسهای  گوناگون ، از کلان تا خرد ، مسیر است

۱- مقیاس اول : مقیاس استقرار ومکان یابی  روستا است  که در قالب  آن می می توان تاثیر عوامل  متعدد را رد یابی کرد

-۲  درمقیاس دوم : بررسی چگونگی سازمان  فضائیی روستا، نحو قرار گیری بافت  پر، مزارع  و باغات  راه و جاده ، پل  و امثال آن  امکان پذیر است .

۳- مقیاس سوم :  مقیاس  بافت پر روستا  است بحث در مورد  معابر ، تراکم ، اندازه قطعات زمین ، چگونگی  تفکیک ها ، همسایگی ها ، محل قرار گیری  فضاهای جمعی و امثال اینها موضوع این بخش است

۴- مقیاس چهارم : واحد ساختمانی است  که هنوز می توان تاثیر عوامل را در آن پیگیری نمود : شکل و طرح خانه ، تعداد  و نوع فضا ،نحو ترکیب فضا ها  با یکدیگر  و امثال آن  در چهار چوب  این موضوع بررسی می شوند

۵- مقیاس پنجم : مقیاس خرد  یا مقیاس  جزء فضا ها است . مثلا یک اتاق  یا یک  ایوان چه رابطه ای با عوامل  محیطی و انسانی دارد

۶- مقیاس ششم : درمورد اجزا  خرد تری  مانند درها و پنجره ها  و یا جزئیات  اجرائیی است  که می توان  درباره آنها سخن گفت  و نحوه تاثیر عوامل بیرونی را در آنها  جستجو کرد

جغرافیای محل

معماری کالبدی  بیشتر اشارات  متوجه  عوامل اقلیمی خواهد بود  که از آن جمله اند : آب ، باد ، باران ، و برف ، روزهای یخبندان ، سرما ، گرما ،  رطوبت محیط ،  تابش خورشید ،  شکل و جنس زمین ،  پوشش گیاهی و امثال آن هستند.

آب

پیدایش و بقای  گروهای انسانی  بدون وجود  مستمر آب در محیط طبیعی  غیر قابل تصور است از این  لحاظ ، آب از عناصر اولیه  و همگانی  است  و نقش زیستی ان ، کسب و مصرف ان  را برای  هر جامعه انسانی  اجتناب ناپذیر می سازد .

ضرورت حیاتی  و زیستی  شناختی  این عنصر  برای انسان  منزلتی کاملا منحصر به فرد  دارد  زیرا  در میان مواد  طبیعی ، آب تنها  عنصری است  که هم به شکل  ساده و طبیعی آن ، بدون کم ترین دانش  فنی  مصرف میشود  و هم م یتواند  به نسبتی پیشرفت دانش فنی ، به لحاظ ماهیت  فزیکی و سیالش ، فنون مهار ، جابجایی و کسی انرژی را ایجاب  کند .

آب در عین حال  منشا نابودی و مرگ نیز هست .

لذا از مجموعه عوامل اقلیمی  موثر در کالبد معماری  روستا  می توان اشاراتی  به عامل « آب » داشت که خصوصا  در سرزمین  نیمه خشک  و کم آب ایران نقش بسیار حیاتی  در زندگی روستا دارد.

آب در روستا به طور کلی  سه مصرف عمده

1- آشامیدنی

2- مصارف بهداشتی

3- کشاورزی و دامداری و سایر موارد  تولیدی دارد

زمین

ویژگی های زمین  در سیمای کالبدی  روستا تاثیرات زیادی  دارد .

در زمره  این ویژگی ها  شکل پستی بلندی  ، جنس زمین ،  موقیت زمین  نسبت به عوامل طبیعی  مثل رودخانه دریا  و کوه ….. ظاهرا  تاثیرات  بارزتری دارند .

 به هنگام تعیین  مکان مناسب  برای استقرار  یک  روستا و اجزا  تشکیل دهنده آن  توجه کاملی  به شرایط توپو گرافیک  مکان می شود  در مناطق کوهستانی  که زمین هموار بسیار محدود است ، به منظور بهره برداری  هر چه بیشتر  از زمین قابل کشت ، خانه ها بر روی دامنه  هائی می سازند  که دارای شیب تندی  هستند  و آمادگی لازم  و کافی برای  هره برداری  زراعی ندارد  و در مقابل  زمینهائی  را که  دارای شیب ملایم تری  هستند  تسطیح نمود  و یا به صورت پلکانی  در می آورند  و برای  کشت  و زرع آماده می کنند.

سرما وگرما

مشاهدات  بیش از دو  دهه  ما در نواحی  گوناگون  ایران نشان  می دهد که از بابت  صرفه جویی در مصرف  سوخت های فسیلی  و بطور کلی  جلوگیری  از تلاف  انرژی و همچنین  استفاده حد اکثر  از انرژی های  موجود در  طبیعت جا دارد  که مردم شهر نشین  به روستائیان  تاسی کنند 

دور افتادگی و پراکندگی  روستا ها  و صعب العبور  بودن  راها از یک  سو رساندن  مواد سوختی  به روستا ها  را خصوصا  در فصول سرد  مشکل  یا غیر ممکن  می کند  از طرفی خود کفایی روستائیان  و انگیزه قوی  ادامه حیات  راهای مناسب برای مبارزه با طبیعت  و مهار کردن  آن را به ذهن خلاق روستا نشینان آورده و آنها نیز چنین  راهایی را به تجربه گذاشته اند.

مقابله با گرما

در روستا های  مناطق گرم  و خشک که  بخش وسیعی  از ایران  را در برگرفته است ، روش ها  و ملاحضات  متلفی برای

  جلوگیری از تابش  سوزان آفتاب  پیش بینی  شده است  آز آن جمله  می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1: انتخاب جهت مناسب جغرافیایی

2: سطوح باز شو

3: ایجاد ایوان

4: ایجاد سقف دو پوش

5: انتخاب مصالح مناسب

6: ابعاد  مناسب سازه

7: ایجاد سایه

8: تراکم بافت

9 : ایجاد زیر زمین ها

10: رنگ مناسب

11: استفاده از آب

مقابله با سرما

در مناطق سردسیر  همه تلاش بر این است  که از حداقل ماده سوختی  ه گاه بنیاد  گیاهی دارد مثل زغال  و یا

همیه و هیزم  و یا بنیاد  فضولات  حیوانی  دارد مثل سرگین  خشک کرده  گاو و سایر حیوانات گیاه خوار  و گاه

نیز در دوره های  اخیر بنیاد  سوختهای  فسیلی مثل نفت ، حداکثر  استفاده به عمل آید  و از اتلاف آن جلوگیری به عمل آید

نمای ساختمان یک طبقه روستایی

شاید در هیچ کجای دنیا مانند ایران مردم از خانه های ویلایی روستایی اطلاع نداشته باشند.

تقریباً در هر خانواده ای می توانید عضوی را پیدا کنید که خاطره ای خوشایند و به یاد ماندنی از زندگی در این خانه های کاهگلی قدیمی دارد.

زیبایی نمای خانه ویلایی ساده روستایی

نمای خانه ویلایی ساده روستایی سفالی و آجری می توانند به دلیل صرفه جویی در انرژی عالی، سازگاری با محیط زیست و هزینه پایین مالکیت، فضایی ایده آل برای زندگی در محیط گرم، خشک و با رطوبت کم فراهم کنند.

اما ممکن است فکر کنید که نمای یک خانه روستایی، به دلیل استفاده از یک متریال ساده، ممکن است توجه ها را به خود جلب نکند و ظاهری اصیل و خلاقانه داشته باشد.

اهمیت بافت قدیمی خانه روستایی یک طبقه

حتما برای شما هم اتفاق افتاده است که وقتی در کوچه ای قدم می زنید، ناخودآگاه چشمان شما به معماری و نمای متفاوت

آن کوچه یا خیابان بیفتد و حتی ساختار و ظاهر زیبا و چشم نواز آن برای همیشه در حافظه شما حک شود.

نمای ساختمان هر کشور، شهر و منطقه با توجه به شرایط آب و هوایی و سبک و فرهنگ هر مکان متفاوت و منحصر به فرد است.

امروزه به دلیل گسترش شهرنشینی و افزایش تعداد طبقات ساختمان، نمای یک ساختمان مسکونی ساده در طبقه

همکف کمتر نمایان می شود.

با این حساب معماران می توانند به شکلی مدرن و مدرن به زیباترین نمای یک

طبقه همکف و یک ساختمان یک طبقه دست یابند و نمایی قابل قبول و زیبا ارائه دهند.

متریال نمای خانه ویلایی ساده یک طبقه روستایی

دانستن اینکه کدام یک از مصالح موجود در بازار امروز می تواند به زیباتر شدن ساختمان یک طبقه شما کمک کند.

این قطعاً یکی از سوالاتی است که به ذهن شما خطور می کند.

امروزه مصالح متفاوتی وجود دارد که هم از زیبایی استفاده می شود و هم از استحکام خوبی برخوردار است، اما

شما باید ساختمان ساختمان خود و همچنین شرایط آب و هوایی که ساختمان شما در آن ساخته شده است را در نظر

بگیرید و نکاتی از این قبیل.

استفاده از سنگ در نمای بیرونی از گذشته های دور تا به امروز طرفداران خود را داشته است، زیرا این مواد هم قوی هستند و هم می توانند در سبک های مختلف مورد استفاده قرار گیرند، اما شما باید با شرایط آب و هوایی، بودجه، طراحی، کارفرما آشنا شوید و … متوجه شد.

همچنین در این سالهای جدید، عموماً از دو نوع مصالح مانند چوب و سنگ در نمای ساختمان ها به سبک مدرن، کلاسیک یا نئوکلاسیک استفاده می شود.

ما در پسا های خود در رابطه با سبک مدرن، کلاسیک و نئو کلاسیک صحبت کرده ایم.

برای مشاهده کلیک کنید

در کنار همه این ها، نباید از نورپردازی ساختمان به گونه ای غافل شوید که چشم را خیره نکند و به زیباتر شدن بینایی شما کمک کند.

با این حال، دانش طراحی نمای ساختمان هر سال تغییر می کند و در این زمینه از سبک های جدید زیبایی شناسی استفاده می شود و بر این اساس به روز می شود.

طراحی شیک و اقتصادی خانه روستایی

اگر می خواهید خانه ای شیک در طبقه همکف داشته باشید اما در تهران یا شهرهای بزرگ ایران زندگی کنید اما چنین

ساختمانی برای شما نه اقتصادی است و نه عملی، بهترین راه برای ساخت یک خانه سیار در طبقه همکف با سقف

شیروانی رنگارنگ در مناطق شمالی کشور یا در باغی در حومه شهر واقع شده است، بنابراین می توانید اوقات فراغت

خود را در استراحت بگذرانید. در این صورت می توانید نمای بیرونی ساختمان ویلا را همانطور که دوست دارید

از معماران سفارش دهید تا طرحی دقیق و تخصصی برای شما انجام دهند.

ممنون که تا اینجا پست همراه ما بودید.