مجسمه آزادی (STATUE OF LIBERTY) نیویورک یکی از معروف‌ترین مجسمه‌هایی است که در قرن نوزدهم میلادی توسط فرانسوی‌ها ساخته شد و ۹۳ متر ارتفاع دارد و مهندس ایفل، طراح و سازنده برج معروف ایفل پاریس نیز یکی از دست‌اندرکاران ساخت سازه مجسمه آزادی در قرن نوزدهم میلادی بود. مجسمه آزادی نیویورک یکی از نمادهای گردشگری و به نوعی، نماد سیاسی و دموکراسی در ایالات متحده بوده و البته حرف و حدیث‌ها درباره‌اش بسیار است. نیویورک یکی از اصلی‌ترین مقصدهای گردشگری در خاک آمریکا بوده و این مجسمه در جزیره لیبرتی واقع شده و برای بازدید آن و موزه‌اش، بایستی تورهایی را خریداری کرد. این موزه یکی از جاذبه‌های دیدنی نیویورک محسوب می‌شود.
مجسمه آزادی آمریکا نماد چیست؟
مجسمه آزادی شهر نیویورک، نمادی سیاسی است و به عنوان یکی از مشهورترین مجسمه‌های جهان در قرن بیستم معرفی شده است. تندیس آزادی نیویورک، به نوعی نماد این شهر بین‌المللی ایالات متحده محسوب می‌شود. در واقع این مجسمه، از مجبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر بوده و نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو درج شده است. یونسکو، تعریفی از این مجسمه ارائه کرده و می‌گوید که مجسمه آزادی، شاهکار روح انسان و نمادی برای عمق بخشیدن به مولفه‌های آزادی، صلح، حقوق بشر، لغو برده‌داری و گسترش دموکراسی است.
مجسمه آزادی را می‌توان نماد آزادی ایالات متحده و نشان دوستی این کشور پس از استقلال آمریکا با دولت فرانسه برشمرد. این مجسمه پس از خروج آمریکا از استعمار بریتانیا به این کشور اهدا شد. گردشگرانی که عازم نیویورک می‌شوند معمولا از این نماد دیدن می‌کنند.
تاریخچه مجسمه آزادی نیویورک
در کتاب‌های تاریخ درباره علت ساخت و تاریخچه مجسمه آزادی، مطالب مختلفی بیان شده است. اما چون آمریکا در فهرست مستعمرات بریتانیای کبیر قرار داشت و پس از منازعاتی که بین دولت آمریکا و بریتانیا در قرن نوزدهم میلادی شکل گرفت، آمریکا توانست استقلال خود را بدست آورده و کسب این استقلال با کمک فرانسه امکان پذیر گردید. بعد از انتشار بیانیه استقلال (DECLERATION OF INDEPENDENCE) که یکی از اسناد مهم و تاثیرگذار در روند تاریخ معاصر محسوب می‌شود، دولت فرانسه به منظور ماندگار و جاودانه کردن پیوند دوستی خود با آمریکایی‌ها، مجسمه‌ای را ساخت و به این کشور اعطا کرد. بنابراین مجسمه آزادی، نه تنها نماد استقلال آمریکا محسوب می‌شود که نشانه‌ای از تعمیق دوستی بین ملت فرانسه و ملت آمریکا نیز به شمار می‌آید. این نماد دوستی، ارزش تبلیغاتی و سیاسی بسیاری برای فرانسه و بالطبع آمریکا دارد.
این مجسمه در سال ۱۹۲۴ میلادی به عنوان یابود ملی در نظر گرفته شد و در پانزدهم اکتبر سال ۱۹۶۶ میلادی در فهرست آثار ملی ایالات متحده قرار گرفت. ۱۸ سال بعد یعنی در اواسط دهه هشتاد میلادی یعنی سال ۱۹۸۴، یونسکو این اثر نیویورکی را در فهرست میراث جهانی خود جای داد تا سبب افزایش ظرفیت تبلیغاتی و جایگاه این اثر ملی آمریکایی در سطح بین‌الملل شود. به هر حال اگر به تماشای مجسمه آزادی رفتید، یکی از ده‌ها اثر ثبت شده آمریکا در فهرست میراث جهانی یونسکو را دیدن کردید.
سازنده مجسمه آزادی کیست؟
مجسمه آزادی توسط فردریک آگوست باتولدی مجسمه آزادی را طراحی کرد و این تندیس بزرگ توسط ژوزف پولیترز و گروهی از مهندسان و متخصصان فرانسوی ساخته شد.
جهت قرارگیری مجسمه‌ی آزادی نیویورک
مجسمه آزادی به سمت جنوب شرقی نصب شده تا کشتی‌ها و قایق‌هایی که از اقیانوس اطلس به سمت آن رهسپار می‌شوند، بتوانند آن را به راحتی مشاهده کنند. این سازه، چهل و شش متر ارتفاع داشته و با در نظر گرفتن سکویی که بر روی آن قرار گرفته، ۹۳ متر ارتفاع دارد.
مطرح شدن ایده ساخت مجسمه آزادی
فردریک اگوست بارتولدی (AUGUSTE BARTOLDI) فردی بود که از آزادی و مباحث روشنفکرانه در عصر مدرن حمایت کرده و شهرت بسیاری به واسطه طراحی این مجسمه کسب کرد. نظریه پرداز حقوق و فعال ضد برده‌داری قرن نوزدهم میلادی یعنی ادوارد رنه د لابوله فردی بود که آگوست بارتولدی را تحت تاثیر قرار داد و او را به ساخت مجسمه‌ای در این تراز، ترغیب کرد.
او گفته بود که هر بنایی که به استقلال آمریکا اشاره داشته باشد، پروژه مشترک بین فرانسوی‌ها و آمریکایی‌ها خواهد بود. لذا پیوند و دوستی سیاسی و فرهنگی دو کشور را تعمیق کرده و همین موضوع، جرقه‌ای در ذهن مجسمه سازی فرانسوی شد. اما نبرد فرانسه و پروس، ساخت چنین پروژه‌ای را به تعویق افکند.
ژوئن سال ۱۸۷۱ میلادی بود که بارتولدی با معرفی‌نامه‌هایی که امضای لابوله بر روی آن وجود داشت، از اقیانوس اطلس گذر کرد و راهی آمریکا شد. او در آمریکا با مردان با نفوذ این کشور در مورد ایده ساخت مجسمه به بحث و تبادل نظر پرداخت.
او پس از ورود به نیویورک، به جزیره بدلو که امروزه لیبرتی خوانده می‌شود، مطالعه کرد و تمرکز خود را برای نصب مجسمه در این جزیره، متمرکز کرد. اینجا مکانی است که هر کشتی که عازم بندر نیویورک می‌شود، بایستی از روبروی آن عبور کند. این مجسمه ساز وقتی متوجه شد که این جزیره متعلق به آمریکا است، نامه‌ای به لابوله نوشت و گفت که این جزیره، سرزمین مشترک برای همه ایالات آمریکا می‌باشد. گفته شده که بارتولدی ۲ بار از طریق راه‌آهن از ایالات متحد عبور کرد و در ایالات این کشور، حمایت مردم ایالات را درباره ساخت مجسمه دریافت کرد. رئیس جمهور وقت آمریکا یعنی پرزیدنت سایمن گرانت (SIMON GRANT) به او گفته بود که آماده کردن جزیره برای نصب مجسمه آسان نیست و زمان بر است. از طرفی ساخت چنین مجسمه غول پیکری، پر هزینه بود.
کمک مالی برای ساخت مجسمه آزادی آمریکا
زمانی‌که در دهه ۱۸۶۰ میلادی جنگ‌های داخلی آمریکا تمام شد و به استقلال دست یافت، یکی از تاریخ‌شناسان فرانسوی پیشهاد کرد به افتخار دست یافتن به دموکراسی، تندیسی توسط فرانسه برای آمریکا ساخته شود.
همان‌طور که اشاره کردیم، قرار بود این تندیس دقیقا در یکصدمین سالگرد استقلال آمریکا یعنی در سال ۱۸۷۶ به این کشور اهدا شود، اما به دلیل هزینه بالای ساخت تندیس و پایه آن، پروژه تا پیش از سال ۱۸۷۵ شروع نشد. بنابراین کشور آمریکا به منظور تأمین بودجه مورد نیاز برای ساخت پایه مجسمه آزادی به فکر استفاده از کمک‌های مردمی افتاد.
در همین راستا یکی از خبرنگاران مشهور آمریکایی به‌نام جوزف پولیتزر طی خبرنامه‌ای در روزنامه The World از مردم خواست تا برای تأمین بودجه کمک مالی کنند. در نهایت نیز با کمک‌های مردمی، بودجه لازم برای ساخت پایه مجسمه فراهم و فرآیند ساخت آن آغاز شد.
گفته‌ها حاکی از آن است که به دلیل هزینه بالای ساخت مجسمه نیز ساخت آن به تعویق افتاده بود. اما برخی معتقدند که به دلیل بی‌ثباتی فرانسه پس از جنگ، کار روی مجسمه آزادی تا اوایل دهه ۱۸۷۰ آغاز نشده است. جمع‌آوری کمک‌های مالی در فرانسه و آمریکا برای ساخت مجسمه مدتی طول کشید و گفته می‌شود که بارتولدی برای تشویق مردم جهت کمک مالی، بازوی مجسمه و مشعل را به‌عنوان نمونه ساخت.
در نهایت هر دو کشور فرانسه و آمریکا برای جمع‌آوری کمک‌های مالی روش‌های مختلفی را از نمایشگاه هنری گرفته تا حراج و ساخت نمونه مجسمه آزادی انجام دادند.
مراحل ساخت مجسمه‌ی آزادی آمریکا چگونه بود؟
بارتولدی برای ساخت این مجسمه، از دوست خود به نام اوژن ویوله لو دوک که معماری ماهر بود کمک گرفت. او یک اسکله آجری را در داخل مجسمه طراحی کرد که پوشش مجسمه بر روی آن قرار بگیرد. با ریخته‌گری فلزات، ورق مس به منظور پوشش مجسمه در نظر گرفته شد. ضخامت ورق مس نیز ۲٫۴ میلی‌متر در نظر گرفته شد و باعث شد مجسمه سبک شود. سر و بازوی مجسمه آزادی با همکاری اوژن ویوله لو دوک ساخته شد اما او در سال ۱۸۷۹ درگذشت.
با مرگ وی، چگونگی اتصال مجسمه به اسکلت درونی، در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. در سال ۱۸۸۰ میلادی، بارتولدی با حضور یک سازنده خلاق به نام الکساندر گوستاو ایفل فرانسوی، ادامه ساخت مجسمه را دنبال کرد. ایفل آن زمان اصلا معروف نبود چون برج ایفل نیز ساخته نشده بود. ایفل و مهندس همکار آقای ایفل، موریس کوچلین، تصمیم گرفتند که از اسکلت آجری ساخته شده توسط لودوک خلاص شده و یک اسکلت آهنی بسازند. ساختار سفت و سخت کنار گذاشته شد چرا که امکان جمع شدن لایه‌های رویی مجسمه و ترک خوردن آن را به ارمغان می‌آورد.
مجسمه آزادی در بخش بیرونی، سازه برابری نداشته و این طرح مهندس ایفل بود. یک چارچوب داخلی، کار پشتیبانی سازه را انجام می‌دهد. ۲ راه پله مارپیچ داخلی برای دسترسی به تاج مجسمه آزادی طراحی شد و راه پله‌ای هم برای دسترسی به سکوی مشاهده در اطراف مشعل در نظر گرفته شد.
پس از ساخت مجسمه، در مراسمی در پاریس به تاریخ چهارم جولای ۱۸۸۴ میلادی، مجسمه تحویل سفیر ایالات متحده در فرانسه شد. پایه مجسمه سال بعد در نیویورک ساخته شد تا آماده حمل و نصب شود. لذا مجسمه یک سال در پاریس ماند.
فرآیند ساخت پایه مجسمه آزادی
فرآیند ساخت پایه مجسمه آزادی در آمریکا نیز مثل مراحل ساخت مجسمه، داستان طولانی دارد. جایی برای ساخت پایه مجسمه آزادی انتخاب گردید که متعلق به ارتش آمریکا بود. جایی که FORT WOOD نام داشت. قلعه بزرگ که کار ساختش در سال ۱۸۱۱ به اتمام رسیده بود و از ۱۲ سال پس از ساخت، به ندرت استفاده می‌شد. در طول جنگ های داخلی آمریکا زیاده استفاده شد. مجلس نیویورک در سال ۱۸۸۱ میلادی به موریس هانت دستور داد که پایه مجسمه طراحی شود. طراحی ارائه شد که ۹ ماه زمان ساختش بود. ارتفاعی سی و پنج متری برای پایه پیشنهاد گردید که بعدها به خاطر تامین مالی به ۲۷ متر کاهش یافت. دیوارهای سنگی فورت وود به بخشی از پایه‌های مجسمه تبدیل گردید و بخشی از مجسمه ماندگار شد.
ورود آمریکا به رکود از سال ۱۸۷۳ میلادی و مشکلات اقتصادی این کشور از اواخر قرن نوزدهم میلادی سبب شد تا کار روی پایه ها با مشکل همراه شود. پولیتزر که ناشری آمریکایی بود، نسبت به کمک مالی برای ساخت پروژه اقدام کرد و ۱۲۰ هزار نفر برای کمک مالی به پروژه مشارکت کردند. بسیاری از کمک‌ها کم تر از ۱ دلار آمریکا در آن زمان بود. تامین بودجه برای ساخت پایه مجسمه آزادی آن هم در روزگار رکود اقتصادی، خود اقدامی شگفت انگیز بود. چون در آن روزگار، بسیاری ار پروژه‌های عمرانی به خاطر کمبود پول، متوقف شده و بعضی چند دهه کار ساخت آنها به طول می‌انجامید.
داستان انتقال مجسمه آزادی از پاریس به نیویورک
هزینه حمل مجسمه آزادی از پاریس به نیویورک توسط دولت فرانسه تامین شد. بوستون و فیلادلفیا برای انتقال مجسمه به این کشور کمک کردند. جعبه‌هایی حاوی ۳۵۰ قطعه مجسمه از طریق آب وارد نیویورک شد. هزاران نفر برای کمک در فرآیند انتقال در آن روزگار، آماده باش بودند.
قطعات بایستی روی پایه ساخته شده قرار می‌گرفت تا مجسمه کامل گردد. بخاطر عرضه پایه، نمی‌شد از داربست استفاده کرد و کارگران در زمان نصب قسمت‌های بیرونی از طناب‌ها، آویزان می‌شدند. بارتولدی قصد داشت چراغ‌هایی در بالکن مشغل قرار داده و مهندسان ارتش از بیم آن‌که ملوانان کشتی‌های در حال عبور از کنار مجسمه، با مشکل مواجه شوند، پیشنهاد را نپذیرفت.
فضاهایی در مشعل که با ورق طلا پوشانده شده بود، ایجاد گردید و چراغ‌ها را داخل آن قرار دادند. به منظور روشن کردن مشعل و سایر نیازهای برقی مجسمه، یک نیروگاه در جزیره احداث گردید. گروور کلیوند رئیس جمهور وقت آمریکا در ان روزگار، فردی بود که رسما مجسمه را در خاک آمریکا تحویل گرفت و به آمریکا اهدا شد. در تاریخ ۲۸ اکنبر سال ۱۸۸۶ میلادی.
نورپردازی مجمسه آزادی
نورپردازی مجسمه آزادی نیز داستان خود را دارد. در شب افتتاح مجسمه آزادی، زمانی که نورهای مجسمه روشن شد، تقریبا هیچ چیز مشخص نبود. تا جایی که مردم گمان داشتند که یک کرم شب تاب است تا یک مجسمه نورپردازی شده. به منظور افزایش بازتاب نور، پیشنهاد طلاکاری مجسمه توسط بارتولدی مطرح شد. اما ایده گرانی بود. هیات فانوس دریایی ایالات متحد در سال ۱۸۸۷ میلادی، متعهد شد که تجهیزاتی به منظور تقویت نور مجسمه در شب، نصب کند. اما روش‌های استفاده شده مناسب نبود. در سال ۱۸۹۳ میلادی، بارتولدی پیشنهادی ارائه کرد اما موفق به نورپردازی مجسمه نشد. او در یکی از طرح‌هایش گفته بود که باید لابی وسیعی برای مجسمه ساخته تا نور خورشید به داخل آن بتابد. اما این ایده نیز عملی نشد و به گورستان ایده‌ها رفت.
تغییر رنگ مجسمه آزادی
مجسمه آزادی تغییر رنگ یافت و تا سال ۱۹۰۰ میلادی، رنگ مجسمه مسی بود که در تصاویر مشاهده می‌کنید. این مجسمه به علت اکسیداسیون مس کم کم سبز شد. کمک بیش از ۶۰ هزار دلاری کنگره آمریکا برای مرمت و بازسازی مجسمه سبب شد که آن را رنگ کنند. مهندسان ارتش مجسمه را بررسی کردند و متوجه شدند که این رنگ آمیزی، ضرری برای مجسمه نداشته و از آن حفاظت می‌کند. نسبت به رنگ کردن داخل مجسمه نیز اقدام کردند.
در اواخر دهه نود میلادی، همه میلگردهایی که توسط ایفل در ساخت مجسمه آزادی استفاده شد، تعویض گردید و میله فولادی جایگزین آن شد. مجسمه آزادی در پنج جولای سال ۱۹۸۶ میلادی بازگشایی شد و رئیس جمهور وقت فرانسه در مراسم افتتاحش گفت که ما نگهبانان شعله آزادی هستیم و آن را با بالا نگه می داریم تا جهان ببیند.
قبلا داخل مجسمه یک آسانسور قرار گرفت تا گردشگران با سهولت بیش‌تری به بالای مجسمه بروند. از سال ۱۹۰۱ میلادی، نگهداری مجسمه آزادی به وزارت دفاع آمریکا سپرده شد تا امورات آن را مدیریت کند. روزولت رئیس جمهور وقت آمریکا دستور انتقال مجسمه به وزارت دفاع را صادر کرد چون به عنوان فانوس دریایی، کارآیی نداشت. آشفتگی ها در اروپا در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی سبب شد که برخی از اروپا رهسپار آمریکا شوند. آنها که به نیویورک می‌آمدند مجسمه را نه نماد روشنگری بلکه همان‌گونه که بارتولدی می‌گفت نشانه استقبال از آنها در خانه جدید خود می‌پنداشتند. غزل فردی به نام لازاروس درباره این مجسمه که از آن به عنوان غول جدید یاد کرده بود، روایتی از نوع نگاه مردم قرن بیستم آمریکا به این مجسمه است.
شعر لازاروس در وصف مجسمه به این شرح بود که روی پلاکی برنزی نصب و در طبقه همکف پایه مجسمه آزادی نصب شد:
برخلاف غول برنجین نام‌آور یونان که پاهای پیروزمندش را از خشکی تا خشکی گشاده
اینجا بر دروازه‌های موج‌زده ما، جایی که آفتاب می‌نشیند توانا بانویی ایستا است،
با مشعلی که اخگرش آذرخشی محبوس است،
و نامش «مادر آنان که جلای وطن کردند.»
دست او با آتش راهنما خوش‌آمدگوی جهانیان است،
و چشمان آرامش بر بندرگاهی پل‌زده فرومی‌نگرد که دو شهر خواهر را فراگرفته.
بانو با لبانی بسته ندا سر می‌دهد که: ای سرزمین‌های کهن، کبکبه پرآوازه خود را نگه دارید؛
و به من بدهید وامانده‌های خود را، مسکینان خود را، توده‌های درهم کز کرده خود را که آرزوی تنفس در آزادی را دارند.
وازدگان مصیبت‌زده، سواحل پرغلغله‌تان را راهی کنید،
بی‌خانمان‌ها و توفان‌زدگان را سوی من راهی کنید چراغم را در کنار درب زرین برمی‌افرازم.
در طی ۴۰ سال از سال ۱۸۸۶ میلادی تا ۱۹۲۴ میلادی، ده‌ها میلیون نفر از نیویورک وارد آمریکا شدند و با دیدن مجسمه، گویی حس اضطراب آنها کاهش می‌یافت. مجسمه آزادی در طول جنگ جهانی آسیب دید. تا این‌که وودرو ویلسون رئیس جمهور وقت آمریکا، پس از رفع خسارت‌های وارد شده به مجسمه آزادی، در سال ۱۹۱۶ میلادی، مجسمه آزادی را که از طریق یک کابل برق زیر آب، تامین انرژی می‌کرد، روشن کرد.
۸ سال بعد یعنی در سال ۱۹۲۴ میلادی نیز رئیس جمهور وقت، کالوین کولیج، مجسمه آزادی را اثر ملی اعلام کرد. در سال ۱۹۳۳ میلادی نیز رئیس جمهور روزولت دستور دارد که تندیس آزادی زیر نظر سازمان پارک‌های ملی این کشور قرار بگیرد. به خاطر شب‌های جنگ جهانی دوم، در شب‌ها روشن نمی‌شد.
شرایط بازدید از مجسمه آزادی
برای بازدید از مجسمه آزادی باید با کشتی راهی جزیره لیبرتی شد و با خرید بلیط کشتی می‌توان به موزه مجسمه آزادی و موزه ملی مهاجرت در جزیره الیس نیز دسترسی داشت. بلیط‌های این مجموعه شامل بلیط عمومی، بلیط پایه و بلیط تاج می‌شوند که بلیط‌های بازدید از داخل مجسمه به‌خاطر رعایت استانداردهای ایمنی و امنیتی به تعداد محدود به فروش می‌رسند.
- بلیط عمومی: این بلیط پرفروش‌ترین بلیط مجموعه است که حتی در صورت تکمیل رزرو، همچنان در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد. با این بلیط می‌توان از موزه‌های جزیره لیبرتی و الیس بازدید کرد؛ اما دسترسی به داخل مجسمه آزادی با این بلیط مقدور نیست.
- بلیط پایه: بلیط‌های پایه محدود هستند و باید از قبل آنها را رزرو کرد. سرویس تلفن همراه و دسترسی به وای‌فای در این محل دارای محدودیت است؛ در نتیجه بهتر است بلیط را از قبل دانلود کرد یا تصویر آن را به‌همراه داشت. علاوه بر این، بلیط خریداری‌شده را می‌توان از دفتر فروش بلیط «ویل کال ویندو» (Will Call window) در پارک باتری در نیویورک یا پارک ایالتی لیبرتی در نیوجرسی تحویل گرفت. برای این منظور نیاز به ارائه کارت شناسایی عکس‌دار و کارت اعتباری است که برای خرید بلیط استفاده شده است. همه بلیط‌ها دارای تاریخ و زمان هستند.
- بلیط تاج: روزانه فقط ۲۴۰ نفر مجاز به بازدید از تاج هستند؛ در نتیجه به‌دلیل تعداد محدود بلیط‌ها و همین طور محبوبیت بسیار زیاد تاج، برای بازدید از این بخش باید بلیط آن را از قبل رزرو کرد. بلیط‌ها به‌طور اختصاصی برای هر بازدیدکننده صادر می‌شود و دارای تاریخ و زمان مشخص است.
سوالات متداول
مجسمه آزادی کجاست؟
جزیره لیبرتی نیویورک
مجسمه آزادی نماد چیست؟
نماد آزادی، صلح، حقوق بشر، لغو برده‌داری، دموکراسی و…
مجسمه آزادی هدیه کدام کشور به آمریکا است؟
این مجسمه هدیه‌ای از جانب فرانسه به آمریکا بود، به‌عنوان نشان دوستی و اتحاد این دو ملت به حساب می‌آید
چهره مجمسه آزادی برگرفته از چیست؟
چهره مجسمه زن با الهام از «لیبرتاس»، الهه رومی آزادی ساخته شد که در فرهنگ آمریکایی نمادی از آزادی بود