سنگ تراورتن نوعی سنگ آهک است که از تبخیر آب رودخانه، دریاچه و چشمه غنی از مواد معدنی در هنگام تغییر دما یا اسیدیته تشکیل می شود.
اغلب توسط چشمه های آب گرم اسیدی یا در آب های خنک تر غارهای آهکی رسوب می کند، اما می تواند از آب های زیرزمینی بسیار قلیایی نیز تشکیل شود.
تراورتن سنگی رسوبی است که عمدتاً از کلسیت، کربنات کلسیم (CaCO3) تشکیل شده است.
با جدا شدن کربنات کلسیم از آب های کم عمق یا سطحی توسط فرآیند بارش سریع تشکیل می شود.
رنگ های سنگ تراورتن
تراورتن اغلب به صورت سنگ سفید رنگی تشکیل می شود که با افزایش سن تیره می شود.
اما هنگامی که میکروارگانیسم ها و باکتری های زنده مانند سیانوباکتری ها (جلبک های سبز آبی) در آب رخ می دهند، سایه های مختلفی از زرد، صورتی، نارنجی، سبز و قهوه ای ایجاد می شود.
برخی از این رنگ ها در کاشی ها و سنگفرش های ساخته شده از سنگ تراورتن نشان داده شده است.
سنگ تراورتن استخراج شده از معادن در سراسر جهان نه تنها بر اساس رنگ بلکه بر اساس عوامل دیگری مانند کیفیت و عمق رگه در سنگ نیز متفاوت است.
معادن سنگ تراورتن کجا هستند؟
سنگ تراورتن در صدها مکان در سراسر جهان یافت می شود اما در همه مناطق استخراج نمی شود.
تیوولی در ایتالیا اولین رکورد استخراج سنگ تراورتن را دارد.
در واقع، کلمه تراورتن مشتق شده از کلمه لاتین (tiburtinus) به معنای “از تیبور” است که نام اصلی تیوولی است.
رومیان باستان تراورتن را لاپیس تیبورتینوس یا “سنگ تیوولی” می نامیدند.
رومی ها اولین کسانی بودند که دوام سنگ را تشخیص دادند و استخراج آن را در سال 75 قبل از میلاد در زمان ژولیوس سزار آغاز کردند.
تراورتن به یک ماده اولیه ساختمانی برای بناهای تاریخی مهم رومی مانند کولوسئوم، فواره تروی و کلیسای سنت پیتر تبدیل شد.
1- کولوسئوم
2- فواره تروی
3- کلیسای سنت پیتر
معادن سنگ تراورتن بسیار قابل توجهی در تیوولی، نزدیک رم در ایتالیا وجود دارد. در چشمه های آب گرم معدنی در Bagni di Tivoli، لایه های عظیمی از ذخایر سنگ تراورتن وجود دارد که در طول 200000 سال گذشته ایجاد شده است.
این چشمه ها هزاران سال است که توسط گرمای زمین گرمایی که سوخت کوه وزوو و حمام های رومی را نیز تامین می کند،
محیطی ایده آل برای تشکیل تراورتن فراهم می کند.
در نزدیکی Bagni di Tivoli، در سواحل رودخانه Aniene، احتمالا معروف ترین و مهم ترین معدن باستانی تیوولی، “کاوا دل بارکو” (معدن بارکو) قرار دارد.
این بزرگترین معدن مورد استفاده رومی ها بود. کولوسئوم با استفاده از بیش از 1000 متر مکعب سنگ تراورتن رومی استخراج شده از این معدن ساخته شده است و بنای یادبود بزرگ امروز از نظر ساختاری دست نخورده باقی مانده است تا شاهدی بر دوام سنگ تراورتن رومی باشد.
در ایتالیای امروزی، معادن تجاری تراورتن رومی زیادی وجود دارد که سنگ تراورتن را استخراج و فرآوری میکنند، که چندین مورد از آنها در همان حوضههای معدن مورد استفاده رومیان باستان قرار دارند.
سنگ تراورتن در ایتالیا
ایتالیا تا دهه 1980 تقریباً انحصار تولید و عرضه جهانی تراورتن را داشت.
از آن زمان، سنگ تراورتن در نقاط مختلف جهان استخراج شده است. ترکیه اکنون به عنوان بزرگترین تولید کننده و صادرکننده سنگ از ایتالیا پیشی گرفته است.
ترکیه بهخاطر تراسهای سنگ تراورتن در پاموکاله، یک میراث جهانی یونسکو در حوضه دنزیل، شهرت دارد.
این حوضه، که در جنوب غربی ترکیه قرار دارد، به دلیل ویژگی های زمین گرمایی و فعالیت لرزه ای خود شناخته شده است و محل حدود 60 معدن سنگ تراورتن است.
کشورهای دیگری که سنگ تراورتن در آنها استخراج می شود عبارتند از مصر، ایران، مکزیک، پرو، اسپانیا و چین. سنگ استخراج شده
از معادن مختلف و کاشی های حاصل از آن بسته به منطقه از نظر ظاهر و بافت متفاوت خواهد بود.
همچنین می تواند با توجه به تفاوت های منطقه ای، کیفیت و هزینه های نیروی کار از نظر قیمت متفاوت باشد.
سنگ تراورتن چگونه استخراج و تولید می شود؟
تراورتن از معدنی استخراج می شود که بر اساس عواملی مانند کیفیت و رنگ انتخاب می شود.
روش های مختلفی برای برش و استخراج سنگ وجود دارد که عبارتند از:
- ماشین آلات کانالی – برای سوراخ کردن سنگ استفاده می شود. ( آب یخ زده در آب و هوای سرد) در سوراخ ها قرار می گیرند تا سنگ را از دیوار معدن جدا کنند.
- اره های سیمی – از این اره ها برای برش سنگ به بلوک هایی استفاده می شود که برای برش و ساخت به کارخانه ها منتقل می شوند. سیمهای آغشته به الماس از سوراخهای دسترسی قبلاً حفر شده در سنگ کشیده میشوند و به اره متصل میشوند که برای بریدن دال نوسان میکند.
- اره های زنجیری – این اره ها بزرگتر اما شبیه اره های زنجیری برش درخت هستند. دارای تیغه های الماسی برای برش سنگ هستند.
- برش با جت آب – این ماشینها با استفاده از جتهای آب پرقدرت، گاهی اوقات با افزودن یک عامل ساینده، سنگ را به شیوهای هماهنگ شده فرسایش میدهند.
در ادامه..
در برخی موارد، هنگامی که یک تخته سنگ تراورتن بریده می شود، می توان آن را سوراخ کرد یا بدون دیواره سنگ شکن کرد.
هنگامی که سنگ تراورتن به بلوکهای قابل مدیریت تجزیه میشود، از معدن به کارخانه یا کارخانه تولیدی منتقل میشود تا به اندازههای مختلف اسلب بریده شود.
تجهیزات برش بسیار تخصصی می توانند سنگ را به قطعاتی به اندازه کاشی برش دهند که به ضخامت یکنواخت سمباده می شوند.
هنگامی که قطعات به اندازه کاشی صیقل داده شدند، می توان آنها را به روش های مختلف پردازش کرد. فرآیندی که کاشی در این مرحله طی می کند تا حد زیادی به پایان کاشی مورد نیاز بستگی دارد
سپس کاشی را می توان برای نصب های خاص سفارشی کرد، لبه ها را برش داد و گرد کرد و یک پولیش نهایی اعمال کرد.
پس از پردازش، کاشی های تراورتن برای حمل و نقل بسته بندی می شوند.
بسته بندی بسته به مقصد نهایی متفاوت است.
اگر کاشی ها مستقیماً به یک سایت ساخت و ساز ارسال شوند، اغلب به طور ایمن مستقیماً روی یک پالت بسته بندی می شوند.
اگر آنها را به یک فروشگاه خردهفروشی یا عمدهفروشی یا مراکز توزیع دیگری برسانید، معمولاً در یک جعبه چوبی یا جعبه مقوایی بستهبندی میشوند.
آنها باید همیشه به گونه ای بسته بندی شوند که از آسیب رساندن به یکدیگر محافظت کنند.
در مورد نصب چطور؟
بخشی از زیبایی کاشی های سنگی تراورتن انعطاف پذیری استفاده از آن ها است.
آنها را می توان در داخل یا خارج از منزل نصب کرد.
بافت تراورتن به طور طبیعی لغزنده نیست و سنگ آن بسیار مقاوم است، بنابراین برای پله ها و پله ها، حمام، آشپزخانه، پاسیو یا اطراف استخر مناسب هستند.
زمانی که سنگفرش های تراورتن در فضای باز نصب می شوند، عمر متوسطی بیش از 10 برابر سنگفرش های بتنی یا پیش ساخته دارند.
کاشیهای سنگی تراورتن را میتوان به صورت حرفهای نصب کرد یا خودتان این کار را انجام دهید .
دستیار خانگی که پروژه نصب کاشی را آغاز می کند، ابتدا باید از آماده شدن بستر یا سطحی که قرار است کاشی شود، اطمینان حاصل کند. باید خشک، تمیز، صاف، بدون ترک و علف های هرز باشد و در صورت لزوم تقویت شود.
یکی از مراحل بسیار مهمی که باید به خاطر بسپارید، چیدمان کاشی ها قبل از نصب است.
سنگ تراورتن یک سنگ طبیعی است، بنابراین رنگ آن حتی در یک پالت یا جعبه متفاوت است.
کاشی ها را قبل از چسباندن به زیرلایه طوری تنظیم کنید که ظاهر و طرح مورد نظر شما را به دست آورند.
دو یا سه هفته پس از نصب سنگ تراورتن، می توانید کاشی های خود را به گونه ای آب بندی کنید که هیچ مایعی را جذب نکنند و از زیبایی طبیعی خود در برابر لکه محافظت کنید.
هر چیز خشن یا روغنی که روی سطح ریخته می شود می تواند به منافذ نفوذ کند و با روش های تمیز کردن خانگی غیر قابل دسترس شود. این می تواند به این معنی باشد که کاشی های شما بدون آب بندی بعد از استفاده کثیف به نظر می رسند.
ویژگی های سنگ تراورتن
این سنگ از قابلیت های منحصر بفردی برخوردار است، از این رو از آن هم در نمای بیرونی و هم در طراحی داخلی ساختمان استفاده می شود.
دوام و طول عمر این سنگ بسیار بالاست از این رو اکثر سازندگان سعی می کنند عمر مفید ساختمان خود را با انتخاب تراورتن افزایش دهند.
در کشور ایران معادن مختلفی برای استخراج این سنگ وجود دارند که از جمله معروف ترین آنها می توان به تراورتن حاجی آباد، تراورتن عباس آباد و تراورتن آتش کوه اشاره نمود.
استالاكتيت و استالاگميت دو نمونه سنگ تراورتن هستند که بافت آنها بسیار زیبا و متخلخل است.
سنگ تراورتن حاجی آباد
این محصول دارای رنگ کرم روشن تا شکلاتی بوده و نسبت به سایر تراورتن ها از تخلخل کم تری برخوردار می باشد.
همین امر سبب شده تا مقاومت فشاری و ساب پذیری آن بالا رود.
این محصول سورت های متفاوتی دارد.
سنگ تراورتن حاجی آباد با استفاده از دو روش بی موج و موج دار برش داده می شود و فرآوری های متفاوتی مانند چرمی، تیشه ای و غیره بر روی آن صورت می گیرد.
از این متریال برای نمای بیرونی ساختمان، نمای داخلی، محوطه سازی و ساخت وسایل دکوراتیو استفاده می شود.
قیمت این محصول به عوامل مختلفی بستگی دارد.
برای مثال هرچه سنگ روشن تر و موج و هاله های آن کم تر و منظم تر باشد، قیمت بالاتری دارد. قطر و ضخامت آن نیز می تواند بر قیمت آن تاثیرگذار باشد.
فرآوری این محصول از نظر میزان ساب پذیری و برش نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار می باشد.
سنگ تراورتن عباس آباد
این سنگ یکی از بهترین سنگ های تراورتن سفید در ایران و جهان بوده و جزء پرمصرف ترین سنگ های ساختمانی محسوب می شود.
از این محصول بیش تر برای نمای ساختمان استفاه می شود.
از ویژگی های این محصول می توان به ساب پذیری بالا و چسبندگی خوب اشاره کرد.
سورت بندی این مدل تراورتن با توجه به رنگ و طرح و موج های آن صورت می گیرد.
بعضی از سورت های سنگ تراورتن عباس آباد دارای رگه های مرمر قهوه ای و عسلی است که باعث زیبایی بی اندازه آن می شود.
فرآوری این سنگ انواع مختلفی دارد که از جمله می توان به سنگ تراورتن عباس آباد موج دار و بی موج ساییده، چرمی، سنگ گیوتین عباس آباد و اسلب تراورتن اشاره کرد.
قیمت این سنگ نیز به عوامل مختلفی بستگی دارد.
هرچه رنگ این محصول روشن تر بوده و موج های آن کم تر باشد، از قیمت بالاتری برخوردار می باشد.
تراورتن آتش کوه
این مدل که با نام های تراورتن شهاب سنگ، امداد و سفید محلات نیز شناخته می شود، دارای تم سفید بوده و موج های زیبا و منظمی در آن داده می شود.
این سنگ دارای ویژگی های منحصر بفرد زیادی است که از جمله می توان به ویژگی های فیزیکی خوب، رنگ روشن و ساب پذیری بالای آن اشاره کرد.
تراورتن آتش کوه نمونه ای از بهترین انواع تراورتن دنیا در حال حاضر می باشد.
این سنگ دارای سورت های متفاوتی بوده و رگه هایی از رنگ های سیاه و صورتی در آن دیده می شود.
در بیش تر موارد از این سنگ برای نمای ساختمان استفاده می شود.
قیمت این محصول به عوامل مختلفی بستگی دارد.
برای مثال هرچه رنگ آن روشن تر و موج و هاله های آن کم تر و منظم تر باشد، سنگ از قیمت بیش تری برخوردار می باشد.
مزایای سنگ تراورتن
- این سنگ گرما را جذب نمی کند و سطح آن همیشه خنک است، به همین دلیل برای استفاده در مناطق گرم مناسب می باشد.
- از این سنگ برای ایجاد حسی خنک در استخر و حمام استفاده می شود.
- این سنگ به دلیل تخلخل زیاد سطح صیقلی ندارد و بافت پر از منفذ آن مانع از لیز خوردن روی آن می شود.
- بافت سنگ تراورتن بی نظیر است و این یکی از مزایای این سنگ است.
- رنگ این سنگ ثابت است و به مرور زمان کم رنگ نمی شود.
- رایج ترین رنگ های سنگ تراورتن از نظر قیمت در بازار مناسب می باشند.
- این سنگ از قابلیت برشکاری و صیقل کاری بالایی برخوردار است.
- در برابر صوت و حرارت نوعی عایق است.
- این سنگ از قابلیت برشکاری به شکل موج دار و بدون موج برخوردار می باشد.
- حفره ها و منافذی که در سنگ تراورتن وجود دارند چسبندگی ملات سیمان را به سنگ بیشتر می کند، در نتیجه از سقوط سنگ
- ممانعت می شود و عملیات نصب راحت تر صورت می گیرد.
- درز و شکافی که در این سنگ دیده می شود بسیار کم است.
- لایه بندی سنگ تراورتن به شکل افقی و با شیب کم انجام می شود، از این رو استخراج آن آسان و در مناطق قابل دسترس و کم
- ارتفاع صورت می گیرد.
- منافذی که در این سنگ وجود دارند مقاومت آن را در برابر انقباض و انبساط بالا می برند.
- سنگ تراورتنی که برای نمای ساختمان استفاده می شود در برابر اشعه خورشید مقاوم است و نیازی به مراقبت ندارد. تنها یک
- شستشوی سطحی می تواند ظاهر این سنگ را تمیز کند.
معایب سنگ تراورتن
در صورت استفاده از سنگ تراورتن به عنوان کفپوش، هزینه های اولیه آن در مقایسه با کفپوش بتنی بیشتر است.
علاوه بر آن رنگ و بافت های خاص این سنگ دارای قیمت گران تری نسبت به بافت های ساده هستند.
لازم به ذکر است که منابع سنگ تراورتن در همه جا وجود ندارد و تنها از مناطق خاص می توان این سنگ را استخراج نمود.
حالا میخواهیم درباره انواع فراوری سنگ های تراورتن باهم بحث کنیم
تراورتن نمونه ای از سنگ آهک است که از رسوبات معدنی ساخته می شود.
این متریال به روش های مختلف فرآوری می شود که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
1- صیقلی
این سنگ ظاهری شیک و لوکس داشته و سطح آن براق می باشد. نمای این محصول به گونه ای است که باعث بازتاب نور می شود.
2- هوند
این نمونه سنگ از ظاهری یکدست اما مات برخوردار بوده و نور از سطح آن بازتاب نمی شود.
3- براش
تراورتن براش ظاهری روستیک مانند و جذاب دارد.
آن چه که باعث ایجاد چنین نمایی در این سنگ می شود، استفاده از براش های مخصوص و ایجاد بافت بر روی سنگ می باشد.
4- تامبل
برای ساخت تراورتن (تامبل)، در ابتدا سنگ اندازه گیری و بریده می شود و در پوششی پلاستیکی قرار داده شده و سطح آن با آب و مواد ساینده، ساییده می شود.
در برخی موارد از مقداری اسید نیز برای این کار استفاده می شود. تراورتن تامبل از ظاهر طبیعی تری برخوردار می باشد.
این محصول مانند تراورتن براش از بافت بیش تری نسبت به سایر نمونه ها برخوردار می باشد. تنها تفاوت این دو در آن است که مدل تامبل گوشه های صاف تری دارد.
نحوه تمیز کردن سنگ تراورتن
تمیز کردن سطوحی که از این متریال در طراحی آن به کار رفته است بهتر است به صورت هفتگی انجام شود.
اما با این حال نمی توان در این مورد نظر قطعی داد و این بستگی به میزان آلودگی سطح سنگ دارد.
برای نگهداری هر چه بهتر از این محصول نیز بهتر است هر ۳ تا ۵ سال نسبت به سیلر زدن آن اقدام شود.
این در حالی است که برای تمیز کردن آن از محصولات شیمیایی قوی استفاده نشده باشد.
در این صورت این بازه زمانی باید کوتاه تر باشد.
کاربرد سنگ تراورتن در ساختمان
نمای خارجی ساختمان
سنگ تراورتن از جمله سنگ هایی است که برای استفاده در نمای بیرونی ساختمان مورد تایید می باشد.
وجود خلل و فرج در پشت سنگ تراورتن، آن را به نمونه ای مناسب برای اجرای نمای ساختمان تبدیل کرده است.
این ویژگی باعث می شود ملات به خوبی به پشت آن بچسبد و بر روی سطح مورد نظر قرار گیرد.
این ویژگی همچنین باعث می شود در طول زمان از سقوط آن جلوگیری شود.
راه پله و پاگرد
انتخاب سنگ مناسب برای راه پله ها بسیار مهم است ، زیرا تردد افراد در این مکان بالا می باشد.
در مکان هایی مانند مدرسه ها که تردد افراد بسیار زیاد است، استفاده از سنگ تراورتن توصیه نمی شود، زیرا به مرور زمان فرسایش پیدا می کند.
اما در محل هایی مانند ساختمان های مسکونی که تردد افراد به دلیل وجود آسانسور کمتر است، انتخاب این نوع سنگ می تواند گزینه ای ایده آل و مقرون بصرفه باشد.
کفپوش فضاهای داخلی مسکونی
معماران خوش ذوقی که اهمیت زیادی به کیفیت بنا می دهند، استفاده از سنگ تراورتن را برای کفپوش واحدهای مسکونی در نظر
می گیرند، زیرا دوام، رنگ طبیعی، مقاومت در برابر ضربه و زیبا و شکیل شدن فضا از خصوصیات این سنگ بشمار می آید.
کفپوش فضاهای داخلی تجاری و اداری
استفاده از سنگ در این فضاها بسیار ایده آل است، فقط باید در انتخاب نوع سنگ در این مورد دقت زیادی کرد، زیرا در فضاهای
اداری و تجاری تردد افراد بسیار زیاد است، بنابراین مرغوبیت سنگ اهمیت دو چندان دارد. استفاده از تراورتن در این محیط ها می
تواند انتخابی بجا و مناسب باشد.
کفپوش بام و پیاده رو
استفاده از سنگ تراورتن برای کفپوش بام و پیاده رو مناسب است زیرا در برابر رطوبت، فشار و یخ زدگی مقاوم می باشد.
معمولا برای جلوگیری از لغزش پا در مواقع بارندگی و یخبندان، سطح سنگ تراورتن را صیقلی نمی کنند و حتی بعضی اوقات با روش هایی سطح آن ها را برجسته می کنند تا اصطکاک آن را افزایش دهند.
سرویس بهداشتی و حمام
حمام و سرویس های بهداشتی از فضاهای مرطوب در هر خانه هستند و برای انتخاب مصالح آن باید بسیار دقت کرد.
تراورتن در طیف وسیعی از رنگ های گرم وجود دارد و با توجه به قیمت پایین آن نسبت به سنگ مرمر، می تواند گزینه ای مقرون بصرفه در حمام و سرویس بهداشتی محسوب شود.
در آشپزخانه برای سنگ روی کابینت و اپن
سنگ مورد استفاده بر روی کابینت و اپن باید در مقابل ضربه، سایش و رطوبت مقاومت داشته باشد. همچنین این نکته بسیار مهم است که کمترین واکنش را با مواد غذایی و شوینده ها داشته باشد. در این محل ها علاوه بر سنگ های گرانیت و چینی، می توان از سنگ تراورتن نیز استفاده کرد.
عوامل موثر بر قیمت سنگ تراورتن
آن چه که بر قیمت سنگ تراورتن تاثیرگذار می باشد، ابعاد و نوع سنگ، نوع فراوری و کاربرد آن است. انواع این سنگ با توجه به معدنی که سنگ از آن استخراج می شود، تفاوت دارد.
در نمهای ساختمانی مختلفی نیز از سنگ های تراورتن استفاده میشود به علت ویژگی های بالا که بتعث میش.د یک نما زیبا تر به نطر برسد
برای دیدین بقیه پست های فرگاه دیزاین ما در رابطه با نماهای ساختمان به آدرس زیر مراجعه کنید
منابع: ساختمانچی و شرکت ساختمانی بانک ملت