کولوسئوم یکی از برترین جاذبه‌های گردشگری جهان در ایتالیا و بزرگترین تماشاخانه در رم است. این بنا دارای معماری، مهندسی و همچنین گذشته‌ی بسیار شگفت‌انگیزی است که اکنون آن را به نمادی برای کشور ایتالیا و رم مبدل کرده است. تماشاخانه کولوسئوم شاهد اعدام‌ها و نبردهای خونین گلادیاتورها با یکدیگر و یا با حیوانات وحشی بوده است تا باعث سرگرمی تماشاچی‌ها، امپراطور و اشرفایان باشد.
این بنای باشکوه زیر نظر امپراطوری به نام «تیتوس فلاویوس وسپاسیانوس» در سال ۷۲ میلادی در قسمت شرقی رم ساخته و هشت سال بعد، در زمان امپراطوری جانشین و پسر بزرگ او «تیتوس فلاویوس سابینوس وسپاسیانوس» ساخت آن کامل شد.
نمای ظاهری کولوسئوم در ایتالیا
مساحت آمفی تئاتر فلاویان یا همان کولوسئوم در ایتالیا، چیزی نزدیک به ۲۴۰۰۰ متر مربع است که دارای ۸۰ ورودی میباشد و ظرفیت ۵۰۰۰۰ جمعیت را در دل خود جای داده است. جالب است بدانید در زیر بنای کولوسئوم در ایتالیا یک زیر زمینی با نام هیپوجئو قرار دارد که در آن مکان شبکه‌ای از آغل‌ها جهت نگهداری حیوانات و همچنین چندین تونل طراحی شده به طوری که ۸۰ کانال عمودی در این زیر زمین برای دسترسی سریع و آسان به میدان تعبیه شده است که در میدان ۳۶ در به منظور تله برای اجرای برنامه‌ها و همچنین جلوه‌های ویژه در نظر گرفته شده است.
کولوسئوم در ایتالیا، در واقع میدانی جهت برگزاری مسابقات گلادیاتورها به صورت تن به تن، جنگ با حیوانات، اعدام با نبرد حیوانات وحشی به همراه نمایش درام برای تماشای امپراطور‌ها و تماشاچیان دیگر بوده است.
معماری کولوسئوم
این بنا آنقدر عظیم بوده که ظرفیت 50000 تا 80000 نفر را داشته است. شامل سه طبقه اصلی و یک طبقه زیر شیروانی میباشد که هرکدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. معماری این بنا برگرفته از یونان است، اما در واقع تلفیقی از سبکهای گوناگون معماری میباشد، طبقه اول آن دارای ستونهایی به سبک دوریکا، طبقه دوم ستونهایی به سبک ایونیک و طبقه سوم هم ستون هایش به سبک قرنتی (که شباهت زیادی به کلاسیک دارد) میباشد.
بنای عظیم کولوسئوم نه تنها نمونه‌ای کامل از معماری رم بلکه یکی از شاهکارهای هنر معماری جهان هم محسوب می شود. این بنا حاصل هنرنمایی بتون، سنگ آهک، آجر و خاک می باشد. ظاهر این بنا بیضی شکل بده، قطر بلند آن 189 متر و قطر کوچکش 156 متر میباشد و مساحت کامل زیر بنای کولوسئوم 24 هزار متر است، دور تا دورش دیوارهایی عظیم به ارتفاع 14 متر کشیده شده که حدودا 545 متر محیط آن ها می شود. در نگاه کلی بنای کولوسئوم، غول پیکر، ولی در عین حال زیبا و با ظرافت است.
کف محل نبرد در کولوسئوم 83 متر طول و 48 متر عرض داشت و با چوب ساخته شده بود. این سطح با شن پوشیده می‌شد. زمان‌هایی بوده است که پشت سر هم نبرد در این محل در جریان بوده؛ زمین آن قدر با خون پوشیده می‌شده است که مجبور می‌شدند یک لایه شن جدید روی زمین بریزند. این کف چوبی مدت‌ها است که نابود شده است. شما هم اکنون می‌توانید سرداب زیر محل نبرد را ببینید: یک هزار توی دو طبقه زیرزمینی بزرگ، تشکیل شده از تونل‌هایی که اتاق‌های تمرین گلادیاتورها، قفس‌های نگهداری حیوانات وحشی و اتاق‌های انبار وسایل را در خود جای داده است. دور تا دور محل نبرد را دیوارهایی با ارتفاع 5 متری احاطه کرده اند و با پشت سر گذاشتن این دیوارها به محل نشستن تماشاگران می رسیم که به صورت پلکانی ساخته شده اند.
فقط در دیوار های بیرونی این بنا 100000 متر مکعب سنگ تراورتن و 300 بست آهنین استفاده شده هر چند که امروز بخش زیادی از این بنا تخریب شده است اما در قسمت شمالی، دیوارهایی وجود دارند که نسبتا سالم مانده اند و در مرمتِ قرن 19 بازسازی شده‌اند.
این آمفی تئاتر ورودی‌های بسیاری دارد و به دلیل ازدیاد آنها دیوارهایش بیشتر شبیه به ستون دیده می‌شوند، کولوسئوم در مجموع 80 در ورودی دارد، یکی از عجایبش هم همین است که تماشاگران از هر دری که وارد می‌شدند می‌توانستند به راحتی در دالان و گذرگاه‌های پر پیچ و خم، راهشان را پیدا کنند و به راحتی به جایگاه مورد نظرشان برسند. با استفاده از پلکان هم می توان از هر طبقه به طبقه بعدی رفت.
با کمی دقت می توان فهمید که در ساخت این بنا ظرفیت بالا و عبور و مرور سریع تماشاگران پیش و پس از مسابقات از اولویت های ساخت کولوسئوم بوده است، تماشاگران حق ورود از همه ی درب های تماشاخانه به جز درب ورودی اصلی که در شمال این بنا بود را داشتند. این ورودی مخصوص امپراطور و همراهانش بوده است، این ورودی کاملا محصور و با گچ بری های زیبا تزیین شده بود که متاسفانه امروز اثری از آن گچ‌بری‌ها باقی نیست. به واسطه معماری شاهکار این بنا ورود و خروج جمعیت به سرعت انجام می‌شده است.
تاریخچه ساخت کولوسئوم
- در زمان روی کارآمدن امپراتور وسپاسین، نارضایتی زیادی از امپراتوری به واسطه رفتار وحشیانه امپراتور قبلی (نرون) در بین مردم وجود داشت. همچنین به واسطه ساخت و سازهای بزرگ نرون، خزانه امپراتوری نیز خالی بود.
- وسپاسین با ساخت کولوسئوم چندین هدف را دنبال می کرد:
- ساختن بزرگترین تماشاخانه امپراتوری باعث بالابردن محبوبیت سلسه فلاویان می شد.
- علاوه بر آن، کولوسئوم ابزاری قدرتمند برای کنترل توده مردم خشمگین و ناراضی رم بود که هر لحظه ممکن بود علیه امپراتوری قیام کنند.
- همچنین، ساختن این بنای عظیم و با شکوه، قدرت معماری و مهندسی روم را به رخ جهانیان می کشید و نمایشی بود از سلطه روم باستان بر دنیا.
مخارج و نیروی کار مورد نیاز برای ساخت بزرگترین بنای امپراتوری توسط تیتوس (پسر و جانشین وسپاسین) و پس از غارت اورشلیم به رم آورده شد. تیتوس که برای سرکوب شورشیان به اورشلیم حمله کرده بود، با غارت شهر اورشلیم و معبد سلیمان، طلا و ثروت هنگفت و همچنین ۶۰ هزار برده یهودی را به رم آورد که نیروی انسانی مورد نیاز برای ساختن بزرگترین آمفی تئاتر امپراتوری بودند.
به مناسبت افتتاح کولوسئوم به مدت ۱۰۰ روز متوالی جشن های افتتاحیه با حضور امپراتور در آمفی تئاتر بزرگ رم برگزار شد و بیش از ۸۰ هزار حیوان در کولوسئوم سلاخی شدند.
حقایق جالب و عجیبی از کولوسئوم
نام اصلی کولوسئوم، آمفی تئاتر فلاویان بوده که آن را از امپراطور سلسله‌ی فلاویان گرفته است.
- کولوسئوم بزرگترین آمفی تئاتر در دنیاست و در حال حاضر در حال مرمت و بازسازی است.
- کولوسئوم ساختمانی بیضی شکل است. طول آن 189 متر، عرض 156 متر و دارای ارتفاع 48 متر است. مساحت بیضی پایه آن نیز چیزی حدود بیست و چهار هزار متر مربع است.
- این بنا دارای 80 ورودی است و ظرفیت پنجاه هزار جمعیت را در خود داشته است.
- در زیر بنای کولوسئوم زیرزمینی به نام هیپوجئو وجود داشته است که در آن شبکه‌ای از تونل‌ها و چندین آغل برای حیوانات طراحی شده است. هشتاد کانال عمودی در اینجا نیز برای دسترسی سریع به میدان وجود داشته است.
- در این میدان سی و شش در به عنوان تله برای برنامه‌ها و جلوه‌های ویژه طراحی شده است.
- کولوسئوم میدانی برای به نمایش گذاشتن مسابقات گلادیاتورها، جنگ با حیوانات، نبردهای مشهور، اعدام با رهاسازی حیوان‌های وحشی و نمایش‌های درام بوده است.
- تمام افراد رومی می‌توانستند به صورت رایگان برای تماشای برنامه‌ها به اینجا بیایند. در زمان برنامه به تماشاچی‌ها غذا و خوراکی داده می‌شد.
- برخی مسابقات در اینجا به صد روز نیز کشیده می شد.
- آخرین نبردهای گلادیاتورها به سال 435 میلادی و همچنین آخرین شکار حیوان‌ها به سال 523 میلادی بازمی‌گردد. این توقف به دلیل هزینه‌های بالا برای فراهم کردن و نگهداری حیوانات و گلادیاتورها بوده است.
- گلادیاتورها همانطور که در میدان جنگ مورد تحسین قرار می‌گرفتند، در دنیای رومی‌ها از حقوق شهروندی و امتیازات یک فرد در جامعه محروم بودند.
- کارشناسان در یک آزمایش و بررسی منحصر به فرد متوجه شدند بتن باستانی به کار رفته در ساخت این بنا عامل اصلی مقاومت آن در طول قرن‌ها بوده است.
- در طول بازی‌هایی که توسط امپراطور تایتوس در سال هشتاد میلادی برگزار شد، هزاران حیوان وحشی در اینجا کشته شدند.
- در جنگ‌هایی که در این میدان برگزار شد جمعیت بسیار زیادی از حیوانات به خصوص شیر، ببر و پلنگ در جغرافیای آن منطقه کاهش پیدا کرد.
- با گذر زمان این بنا با بلایای طبیعی زیادی مواجه شد، اما زلزله‌هایی که در سال 847 و 1231 میلادی اتفاق افتاد، بیشترین آسیب را به این بنا زدند.
نبرد در کولوسئوم شهر رم
از آنجایی که کولوسئوم در ایتالیا یک آمفی تئاتر عمومی بود بنابراین تمام شهروندان رومی این امکان را در اختیار داشتند تا به صورت رایگان به دیدن برنامه‌های کولوسئوم بیایند. جالب اینکه در هنگام تماشای نبردها به تماشاچیان غذا و خوراکی‌های متنوعی داده می‌شد، تعدادی از مسابقات در کولوسئوم حتی به ۱۰۰ نیز طول می‌کشید.
آخرین مسابقات گلادیاتورها در سال ۴۳۵ میلادی برگزار شده است و آخرین شکار حیوان‌ها در سال ۵۲۳ میلادی اتفاق افتاده است این توقف به علت هزینه‌های بالایی بوده که جهت نگهداری حیوانات و همینطور گلادیاتورها باید صرف می‌شده است؛ زیرا گلادیاتورها اگر چه در میدان نبرد مورد تحسین تماشاچیان قرار می‌گرفتند اما در میان رومیان دیگر از حقوق شهروندی و همچنین امتیازات یک شخص در کشور ایتالیا محروم بودند.
تخریب کولوسئوم در ایتالیا
همانطور که قبلا گفته شد این بنای تاریخی در شهر روم بارها به دلیل زلزله و آتش سوزی مورد تخریب قرار گرفته است و تا اواخر قرن پنجم مدوام مورد بازسازی قرار گرفت اما برای مدتی اندک در سال ۵۲۳ به علت بسته شدن، دیگر مرمت نشد، البته در سال ۵۲۶ میلادی بربرین توتیلا به همراه ارتش خود جهت دستیابی به اجناس گران بهایی از برنز، قسمت‌های عمده‌ای از کولوسئوم در ایتالیا را تخریب کردند و رومی‌ها از این فرصت استفاده کرده و از سنگ‌های این بنا برای ساخت خانه هایشان مورد استفاده قرار دادند.
در این دوران از تاریخ کولوسئوم گفته شده که مسیحیان بسیاری در این ساختمان دفن شده‌اند به طوری که مقبره‌هایی از مسیحیان در سه ناحیه از اطراف آمفی تئاتر فلاویان دیده می‌شود که این سه منطقه عبارتند از طرف شمالی و قسمت شرقی در نواحی خارجی و در نزدیکی درب خروجی کولوسئوم امروزی. جالب است بدانید در قرن سیزدهم این ساختمان دیدنی توسط خاندان فرانگیپانی اشغال شده و حومه اطراف کولوسئوم به یک ناحیه سرسبز و دنج تبدیل شد. ولی بعدا این ناحیه قربانی ملاریا گشت و به منطقه ای متروکه تبدیل شد.
غارت سنگ‌هایی از کولوسئوم توسط رومی ها تا قرن هجدهم ادامه داشت اما در هنگامی که بندیکت چهاردهم اعلام کرد که این بنا به دلیل وجود خون مسیحیان مقدس میباشد این غارت‌ها به اتمام رسید. بنابراین این بنای تاریخی بازسازی شد و تا به امروز محلی برای کاوش تاریخ شنایان به حساب می‌آید.
در کولوسئوم چه چیز هایی دیده می‌شود؟
مسافرانی که در قرن‌های هجدهم و نوزدهم به کولوسئوم در ایتالیا آمده‌اند بسیار تحت تاثیر این بنا قرار گرفته‌اند. در این میان می‌توان به چارلز دیکنز اشاره کرده که او در سال ۱۸۴۶ پس از بازدید از کولوس کولوسئوم در ایتالیا می نویسد نمای آمفی تئاتر فلاویان با سنگ‌هایی از سنگ تراورتن پوشیده شده و برخی از طاق‌های کولوسئوم با مجسمه‌هایی بی‌نظیر پر شده است.
هشتاد ورودی در این آمفی تئاتر وجود دارد که تنها دو تا این ورودی‌ها به امپراطور و افراد گروه آن اختصاص دارد، درون کولوسئوم با آجر، مرمر و همچنین توفا ساخته شده که امروزه تنها میزان کمی از این مرمرها باقی مانده است. بخش مرکزی آمفی تئاتر را قسمتی در بر گرفته که میدان نام دارد و با استفاده از چوب و همچنین کانواس به منظور ضد آب بودن پوشیده شده که بر روی لایه‌هایی از چوب و کانواس لایه‌ای از ماسه جهت جذب خون گلادیاتورها و البته حیوانات به کار رفته است.
افسانه هایی در کولوسئوم ایتالیا
بنا به بعضی افسانه‌هایی که در قرون وسطی نقل شده است آمفی تئاتر فلاویان دروازه ی‌وارد شدن به عالم مردگان میباشد. جایی که روح اجسام مرده همیشه در جستجوی صلح ابدی سرگردان هستند البته هرگز به چنین چیزی نخواهند رسید چون به نحوی خشونت بار جان خود را باخته‌اند. افسانه ی‌دیگری بیان دارد که گیاهان فراوانی از نواحی دور دست در آمفی تئاتر فلاویان پیوند زده شده و این گیاهان توسط کفش‌های رهگذران و همچنین پنجه ی‌حیوانات درنده‌ای که به دست پادشاهان شیطان صفت از بین رفته‌اند به این مکان آورده شده است.
دسترسی و بازدید از کولوسئوم
حالا که درباره کولوسئوم خواندید و با این بنای زیبا آشنا شدید، احتمالا دوست دارید در تور ایتالیا از آن بازدید کنید، اما اول باید بدانید که آدرس کولوسئوم رم کجاست. این بنا در میدانی به همین نام (Piazza del Colosseo) قرار گرفته که حدودا در جنوب شرقی بافت تاریخی شهر است.
با توجه به موقعیت این بنا و همچنین اهمیت آن برای گردشگران، دسترسی به کولوسئوم بسیار ساده است. اگر به تراموا دسترسی دارید، می‌توانید سوار خط ۳ یا ۸ شده و در ایستگاه Piazza del Colosseo پیاده شوید. همچنین می‌توانید از اتوبوس‌های خط ۱۱۸، ۱۱۷، ۸۷، ۸۵، ۷۵ و ۵۱ نیز برای رسیدن به این میدان استفاده کنید.
علاوه بر این، خط Linea B یا خط آبی متروی رم نیز یک ایستگاه در این میدان دارد که تنها چند قدم با ورودی کولوسئوم فاصله دارد.
اما برای بازدید از کولوسئوم، نیاز است که بلیت آن را خریداری کنید که از طرق مختلف امکانپذیر است. خرید آنلاین از سایت آن، از آژانس‌های گردشگری معتبر، دفاتر گردشگری شهرداری رم و همچنین در ورودی کولوسئوم. ما پیشنهاد می‌کنیم در صورت امکان، حتما گزینه خرید آنلاین را در نظر داشته باشید تا در صف خرید بلیت حضوری معطل نشوید.
بلیت بازدید از کولوسئوم در پایه‌ای‌ترین حالت ۱۶ یورو قیمت دارد و برای بازدید از بخش‌های دیگر و تجربه کامل‌تر این بنا، می‌توانید بلیت‌های کامل‌تری که قیمت آنها تا ۲۲ یورو خواهد بود را خریداری کنید.