معماران ایرانی
ایرانیان از دیرباز، در هنر معماری زبانزد بودهاند.
سبک ایرانی از دوران باستان به عنوان یکی از مکاتب مهم معماری در جهان تثبیت شده است.
استادان معمار ایرانی نیز، حرفهای زیادی برای گفتن داشتهاند. نامهایی مانند اپسای، نوبخت اهوازی، محمد بن محمود اصفهانی، قوامالدین شیرازی، سید علیشاه، استاد عیسی شیرازی و…
از اساتید بهنام معماری ایرانی بودهاند که بناهای ماندگاری در ایران و جهان ساختهاند.
در دورهی معاصر نیز، استادان معمار ایرانی، به نگاهداری و گسترش این میراث اصیل همت گماشتهاند.
در این نوشتار، به معرفی ۵ تن از معروفترین معماران ایرانی در دورهی معاصر میپردازیم.
این اساتید، از تأثیرگذارترین شخصیتهای هنر معماری ایرانی هستند. کسانی که آثار ماندگاری را
در معماری ایران به یادگار گذاشتهاند و شاگردان بسیاری را در این زمینه پرورش دادهاند.
1- هوشنگ سیحون
استاد هوشنگ سیحون از نامداران معماری معاصر ایران است.
وی در خانوادهای اهل هنر و موسیقی زاده شد.
پس از به پایان بردن تحصیل در رشتهی معماری در دانشگاه تهران، به دعوت یکی از اساتید فرانسوی برای ادامهی تحصیل به پاریس رفت.
استاد سیحون افزون بر معماری، در طراحی و نقاشی و تندیسسازی نیز دستی داشت.
پس از بازگشت به ایران، در دانشکدهی هنرهای زیبای دانشگاه تهران مشغول به کار شد.
چند سالی هم ریاست دورهای این دانشکده را بر عهده گرفت و مصدر خدمات زیادی شد.
یکی از این خدمات تاسیس سه رشتهی شهرسازی، هنرهای نمایشی و موسیقی در این دانشکده بود.
سیحون علاوه بر تدریس در دانشگاه تهران، عضویت شورای ملی باستانشناسی و شورای عالی شهرسازی را نیز داشت.
همچنین برای ۱۵ سال مسئولیت مرمت و بازسازی بناهای تاریخی ایران را عهدهدار بود.
استاد سیحون معماری بناهای شاخصی را در ایران بر عهده گرفت.
معروفترین این بناها، آرامگاه ابنسینا در همدان است.
او این اثر سترگ را در عنفوان جوانی و در سن ۲۳ سالگی طراحی و اجرا کرد. پس از آن، طرح و اجرای
آرامگاه خیام و آرامگاه کمالالملک در نیشابور، مقبرهی نادرشاه افشار در مشهد و مقابر دیگر بزرگان تاریخ ایران نیز به او سپرده شد.
علاوه بر اینها، معماری چند موزه و بانک و ساختمان دولتی و همچنین تعدادی از کارخانههای مشهور نیز در کارنامهی
سیحون یافت میشود.
هوشنگ سیحون به کارکردگرایی در معماری معتقد بود. به عقیدهی او نباید هیچ عنصری از عناصر معماری عبث و بیهوده به
کار برود و به نظر برسد.
همچنین به عقیدهی او، معانی باطنی و مشخصههای معنوی باید در اثر معماری متجلی باشند.
این نکته را از طراحی آرامگاههای بزرگان میتوان فهمید.
در این آثار معماری، سیحون کوشیده است تا شخصیت علمی و معنوی آن بزرگ در بنای آرامگاهاش نمود داشته باشد.
مثلا سیحون آرامگاه خیام را با نسبتهای دقیق ریاضی و هندسی و مزین به اشعار او طراحی کرد تا شخصیت این
ریاضیدان و شاعر را در بنای مقبرهاش به نمایش بگذارد.
استاد هوشنگ سیحون در سال ۲۰۱۴ در ونکوور کانادا در سن ۹۳ سالگی درگذشت.
2- حسین امانت
استاد حسین امانت معمار نامآشنایی ایرانی و از شاگردان مبرز استاد هوشنگ سیحون است.
او در سال ۱۳۲۱ در تهران از پدر و مادری کاشانی زاده شد. او از دانشکدهی هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشتهی معماری فارغالتحصیل شد.
شاخصترین اثر معماری که از حسین امانت به جای مانده است، برج آزادی تهران است.
این برج خاطرهانگیز که به نماد شهر تهران تبدیل شده است، از آثار ماندگار استاد امانت است.
او طرح این برج را که پیش از انقلاب «شهیاد» نامیده میشد- در حالی که ۲۴ سال داشت، عرضه کرد.
این طرح در مسابقهای که به یادبود جشنهای ۲۵۰۰ ساله برگزار شده شده بود، برگزیده و اجرا شد.
حسین امانت در طرح این بنا، سعی کرده است عناصری از معماری باشکوه سنتی ایران را در قالب سبک مدرن پیاده کند.
به گفتهی امانت، در معماری این بنا، از اِلمانهای معماری مسجد شیخ لطفالله اصفهان و طاق کسری بهره برده شده است
درحالی که طرح کلی بنا مدرن و امروزین است.
از دیگر آثار مشهوری که امانت معماری آنها را بر عهده داشته است، میتوان به ساختمان دانشگاه صنعتی شریف اشاره کرد.
در این بنا، حسین امانت از متریالی سنتی مثل آجر برای ساخت یک طرح کاملا مدرن استفاده کرده است.
ساختمان سفارت ایران در پکن، پایتخت کشور چین هم از یادگارهای حسین امانت است.
به طور کلی میتوان حسین امانت را معماری نوگرا دانست که نیمنگاهی به سبک سنتی معماری هم دارد.
این را میتوان از تلفیق عناصر معماری سنتی در معماری مدرن در آثار او فهمید. امانت آثار معماری فاخر دیگری
را نیز در خارج از ایران طراحی و اجرا کرده است. او اکنون ساکن کانادا است.
3- محمدکریم پیرنیا
استاد محمدکریم پیرنیا از پژوهشگران و نظریهپردازان بهنام در هنر معماری ایران است.
او در یزد زاده شد.
در اولین دورهی آزمون دانشکدهی هنرهای زیبای دانشگاه تهران شرکت کرد و در رشتهی معماری پذیرفته شد.
پس از چندی تحصیل در این دانشکده را رها کرد چرا که به زعم او، در آنجا به معماری ایرانی بها داده نمیشد.
پیرنیا تلاش کرد تا به صورت فردی به مطالعهی معماری سنتی ایران بپردازد.
او این کار را با رصد بناهای قدیمی و مصاحبههای گسترده با استادکاران و معماران سنتی پیش برد.
همت او بر این بود تا با این کار، اصول و قواعد معماری اصیل ایرانی را تدوین کند. حاصل زحمات او در
این عرصه، مقالاتی بود که اکنون با تلاش شاگردانش به کتابهای مرجع در زمینهی معماری سنتی ایران تبدیل شدهاند.
استاد پیرنیا را به حق پدر معماری سنتی ایران لقب دادهاند.
مقالات پرشمار او دربارهی معماری سنتی به خصوص سبکشناسی آن، جایگاه بیبدیلی در معماری ایران به او بخشیده است.
هندسه در معماری، سبکشناسی معماری ایرانی، آشنایی با معماری اسلامی ایران و شیوههای معماری ایران از جمله
آثار پژوهشی او هستند.
استاد محمدکریم پیرنیا در سال ۱۳۷۶ در سن ۷۷ سالگی در تهران درگذشت.
پیکر او بنا به وصیتاش در خانهی رسولیان یزد که در حال حاضر دانشکدهی هنر و معماری یزد است، به خاک سپرده شد.
4- بهرام شیردل
استاد بهرام شیردل از معماران برجستهی ایرانی است.
او در سال ۱۳۳۰ در تهران متولد شد. تحصیلات خود را در رشتهی معماری در کانادا و آمریکا به اتمام رساند.
پایاننامهی او دربارهی بافت تاریخی اصفهان با عنوان «شهر تماشاچیها» بود.
شیردل به عنوان یک استاد معماری مطرح شناخته میشود.
او در دانشگاههای معتبر در ایالتهای مختلف آمریکا به کار تدریس مشغول بوده است.
از جملهی این دانشگاهها میتوان به دانشگاه شیکاگو، تگزاس، میامی و دانشگاه آمریکایی شارجه در امارات اشاره کرد.
همچنین طرحهای برجستهای در سراسر دنیا به اجرا درآورده است که از میان آنها طراحی شهری متاپولیس
لسآنجلس و مونترال کانادا، کتابخانهی اسکندریه مصر، میدان ژاک کارتیه و بازسازی شهری سمرقند ازبکستان برجسته هستند.
بهرام شیردل در دهه ۷۰ شمسی به ایران آمد و در پروژههایی مانند ترمینال مسافربری فرودگاه بینالمللی امام خمینی، موزهی
ملی آب ایران در تهران و طرح توسعهی مجموعهی حرم حضرت معصومه در قم مشارکت کرد.
5- لیلا عراقیان
خانم لیلا عراقیان فارغالتحصیل کارشناسی معماری از دانشگاه شهید بهشتی و کارشناسی ارشد معماری از دانشگاه
بریتیش کلمبیا است.
او به همراه علیرضا بهزادی، سازههای چادری پارک آبوآتش تهران را اجرا کردند.
سپس به مسابقهی طراحی پل طبیعت راه یافتند و طرحی که برای این پروژه ارائه کرده بودند، برگزیده شد.
این پروژه در سال ۱۳۹۳ تکمیل و افتتاح شد.
لیلا عراقیان جوایز معتبر متعددی در حوزهی معماری دریافت کرده است.
از آن جمله میتوان به جایزهی معماری آقاخان در سال ۲۰۱۶ و جایزهی رتبهی دوم مسابقهی کوشک جهانی اشاره کرد.
مژگان و گیسو حریری
گیسو حریری
مژگان و گیسو حریری به ترتیب در سال های 1958 و 1956 در ایران متولد شدند.
گیسو حریری در سال 1980 لیسانس معماری خود را از دانشگاه کرنل دریافت کرد و در طی دوره
تحصیل دانشگاهی خود به همراه پروفسور گریگوری لسنیکوفسکی در زمینه خانه سازی مدرن و معماری
هلند مشغول به مطالعه بود.
وی در مدت زمانی که در سانفرانسیکو به سر میبرد با دفتر جنینگز و شتوت سابقه همکاری از خود بجای گذاشته
است و پس از آن در نیویورک به عنوان طراح و معمار در شرکت مشاورین پل سیگل مشغول به کار بوده است.
وی از سال 1987 مدت زمانی را به تدریس اختصاص داد و به عنوان استادیار در دانشگاه کلمبیا و عضو
منتقدین و سخنرانان در دانشگاه های کرنل و مک گیل را در رزمه خود ثبت کرده است.
مژگان حریری
لیسانس معماری خود را یک سال پس از خواهرش در همان دانشگاه دریافت کرد و بهمراه خواهرش در پروژه تحقیقاتی هلند نیز حضور داشت.
ممنون که تا اینجا پست همراه ما بودید برای دیدن بقیه پست ها روی لینک زیر کلیک کنید.