سبک معماری رنسانس

معماری رنسانس در اروپا به سده های ۱۵ و ۱۶ بر می گردد که در واقع به عنوان یک برداشت جدید از معماری رومی

و یونانی بوده است.

در این سبک از  ستون های دوریک و یونیک استفاده آزادانه شده و در واقع منجر به ترکیب معماری کلاسیک

با اصول جدید انسانی رنسانس شده است.

در این سبک از معماری، برای طراحی ساختمان از تناسبات بدن ایده گرفته شده است و شیوه ای که در این زمان

مورد استفاده قرار گرفته است مبتنی بر استفاده از مقیاس و جمع اجزا می باشد.

از جمله با شکوه ترین فضاهای سبز که تحت تاثیر معماری رنسانس اروپا به وجودآمدن شامل:

میدان سن مارکو در ونیز، پلکان میدان اسپانیا در رم، پیزا در  ویچنزا و کاخ  پیتانو ساخته پالادیو می باشد.

عصر رنسانس در واقع شروع کننده دورانی از اصلاحات مذهبی، انقلاب علمی و همچنین پیشرفته هنری

در بین اروپاییان شد.

در واقع این عصر گذری بین سده های میانه و جدید می باشد.

دوره رنسانس را به عنوان بازگشت به فرهنگ و سنت های کلاسیک هنر یونان و روم می دانند.

افرادی که با سبک گوتیک مخالف بودند، سعی می کردند یکبار دیگر به مولفه های هنری یونان و روم

باز گردند و آن ها را جان دوباره بخشند.

واژه رنسانس برای اولین بار در قرن شانزدهم توسط فرانسوی ها مورد استفاده واقع شد.

شروع این جنبش به قرن چهاردهم در شمال ایتالیا برمی گردد و خاستگاه رنسانس شهر فلورانس می باشد.

رنسانس را می توان به عنوان یک تحول ۳۰۰ ساله دانست که در شهر فلورانس در سال های

۱۳۰۰ شروع شد و بعد از سه قرن در کل اروپا منتشر شد و در نهایت در انگلیس به اتمام رسید.

در این دوره مسلمانان موفق شدند که مسیحیان را شکست داده و علم خود را به اروپا وارد کرده و در نتیجه

دانشمندان از شرق به غرب آمده و باعث توسعه علمی شدند و در نهایت رنسانس به وجود آمد.

.

در عصر رنسانس اتفاقات بسیار بزرگی رخ داد که از این میان می توان به کشف بزرگترین قاره های زمین اشاره کرد:

کریستف کلمب موفق به کشف قاره آمریکا شد، علاوه بر این صنعت چاپ در این دوره معرف حضور افراد قرار

گرفت و و باروت نیز در جنگ انقلابی پدید آمد.

همه این ها از دستاوردهای دوره رنسانس هستند.

از جمله دیگر اتفاقاتی که در حوزه هنر و نقاشی و معماری در این دوره افتاد اختراع پرسپکتیو بود.

به عبارت دیگر افراد در این دوره اول در نقاشی و بعد از آن در معماری آموختند که چگونه بر روی صفحه ای دو

بعدی یک تصویر سه بعدی را طراحی کنند که عمق در آن، به چشم می آید. اولین نقاشی نیز به نام ماساچو در

یکی از کلاس های فلورانس ایتالیا عکس یک محراب را به تصویر کشیده بود.

بعد از این که هنر پرسپکتیو در نقاشی نمود پیدا کرد و معماران نیز از این هنر بهره برده و برای اولین بار لئون

باتیستا آلبرتی که یک معمار رنسانسی بود تصویر یک کلیسا را طراحی کرد و آن را به شکل سه بعدی در معماری

به نمایش کشید.

نام این کلیسا سن آندرا بود که خود باعث ایجاد تحولی بسیار بزرگ در معماری شد.

در جایی از تاریخ هنر، شاهد این هستیم که گفته شده است آغاز رنسانس را می توان همزمان با فتح قسطنطنیه

در سال ۱۴۵۳ توسط محمد فاتح و تشکیل حکومت عثمانی دانست، اما طبق چیزی که به صورت مستند و معتبر

به دست ما رسیده است، این دوره همانطور که گفته شد از ایتالیا آغاز شده چرا که هنرمندان ایتالیایی با سبک

گوتیک مخالف بودند و حتی از این مفهوم به صورت طعنه استفاده می کردند در نهایت بر علیه این دوره اقدام

کرده و به سمت سبک جدید حرکت کردند.

گسترش ایده های رنسانس

سفر معماران به شهرهای مختلف و گسترش آثار مکتوب باعث شد ایتالیا به عنوان شاهد انقلاب معماری تنها نباشد.

کتاب‌ها اغلب ترجمه می‌شدند و به‌عنوان مثال، 50 تصویر از درگاه‌های بسیار تزئینی در کتاب‌های

سرلیو در میان معماران منریست در اروپای شمالی محبوب شد.

معماران نیز به خارج از کشور نقل مکان کردند. به عنوان مثال، در سال 1541، سرلیو ایتالیا را به مقصد

فرانسه ترک کرد و در آنجا برای پادشاه فرانسه، فرانسیس اول ( 1515-1547) در طراحی و ساخت کاخ فونتنبلو کار کرد.

فرانسیس حامی مشتاق هنر بود و قبلاً لئوناردو داوینچی (1452-1519) را بین سال‌های 1517 و 1519

به کار گرفته بود و احتمالاً ایتالیایی را در طراحی قلعه عظیم جدید خود درگیر کرده بود.

سرلیو  (حدود 1546) را با نمای کلاسیک الهام گرفته از ستون‌ها طراحی کرد.

این قلعه یک نمونه معمولی از ترکیب ایده‌های رنسانس با سنت‌های معماری محلی در سراسر اروپا در

ساختمان‌های مختلف از آنتورپ تا لیسبون است.

معمار انگلیسی اینیگو جونز (1573-1652) به طور مشهور نقاشی های اصلی پالادیو را پس از بازدید از

ایتالیا جمع آوری کرد و بنابراین سبک خود را به انگلستان معرفی کرد.

جونز سازه های بزرگی مانند خانه ملکه در گرینویچ و خانه ضیافت در وایت هال لندن، هر دو در دهه دوم

قرن هفدهم طراحی کرد.

طرح‌های پالادیو در ایرلند و مستعمرات آمریکا نیز محبوب بودند، جایی که ایوان‌های ورودی ستون‌دار او به

ویژگی استاندارد همه چیز از خانه‌ها گرفته تا کتابخانه‌ها تبدیل شد

. ایده های رنسانس حتی به سایر قاره ها نیز گسترش یافت.

اسپانیایی ها با کتاب های معماری سفر کردند و سپس عناصری را در ساختمان هایی که در مکزیک و پرو

برپا کردند کپی کردند.

.

مبلغان یسوعی همین کار را در هند و سایر نقاط آسیا انجام دادند.

در همین حال، در اروپا، قرن هفدهم منادی یک جنبش معماری جدید بود که سبک کلاسیک رنسانس را

به چالش کشید.

این سبک باروک بسیار بازیگوش تر و پرشورتر بود.

ویژگی های سبک معماری رنسانس

از جمله ویژگی های این سبک می توان به احیای معماری یونان و روم اشاره کرد.

معماران در این دوره به جای ساخت بنای کلیسا به ساخت بناهای شهری و البته غیر مذهبی، همچنین

کاخ ها روی آوردند، از طرفی به نماسازی و اعمال تزیینات در دیوارهای ساختمان پرداختند.

معماران در این دوره تلاش کردند که دو مولفه منطق و احساس را در کنار هم داشته باشند، در واقع گروهی

از صاحب نظران این عقیده را داشتند که هنر معماری بایستی به گونه ای باشد که زمین، جهان، انسان و روح

ا با هم متحد کند.

برخی نیز عقیده داشتند که یک معمار بایستی در عین حال یک موسیقی دان، فیلسوف، هنرمند، زبان شناس

و یک ریاضی دان باشد.

همانطور که گفته شد معماران عصر رنسانس از مولفه های روم و یونان باستان استفاده کردند.

یونانی ها در معماری خود از سه روش دوریک، ایونی و کورینتی بهره بردند و رومی ها همچنین دو شیوه

آمیخته و توسکانی را داشتند.

در تمامی این معماری ها، ستون پایه و گچ بری های بالای ستون ها شکل متفاوتی دارد و از این رو معماران

رنسانس از تمامی این قاعده ها کمک گرفتند تا بتوانند از این طریق هنر خود را به نمایش بگذارند.

نقش ویترویوس به عنوان یک نویسنده و معمار رومی را در این میان نمی توان نادیده گرفت.

وی در قرن ۱۵ قبل از میلاد در یک کتاب چند جلدی که در باب معماری نوشته شده است به روش ها و همچنین

تکنیک های معماری پرداخته است که از این میان معماری دوره رنسانس عمیقاً تحت تأثیر قرار گرفته است.

وی اعتقاد داشت که معماری به گونه ای تقلید از طبیعت می باشد و از این رو ساختمان ها بایستی که سه

ویژگی اصلی را در خود داشته باشند،

این ویژگی ها شامل مقاومت، کاربردی و زیبا بودن اثر می باشد.

از طرفی او معتقد بود که چیدمان و اندازه هایی که در معماری مورد استفاده قرار می گیرد بایستی همچون بدن

انسان از هماهنگی برخوردار باشد و از این طرح بی نظیر پیروی کند.

.

بیشترین ساختمان هایی که در دوره رنسانس ساخته شده اند طرح مربعی شکل و متقارن دارد و در واقع ابعاد

این ساختمان ها بر طبق یک واحد اندازه گیری ثابت حساب شده اند.

از طرفی پنجره های پالادین در دوره رنسانس در کشور ایتالیا مورد استفاده واقع شد.

به طور کلی از ویژگی های معماری در این دوره می توان به: ساخت درها و پنجره های متقارن اشاره کرد،

همچنین استفاده از ستون های دیواری و کلاسیک در این دوره رواج پیدا کرد.

چنانچه دقت کنید ساختمان هایی که در دوره رنسانس ساخته شده اند به سنتوری های سه گوش و یا

همان آذین های بالای درب مزین شده اند.

نعل درگاه ها همگی مربعی شکل بوده و ساختمان ها دارای گنبد و طاق هستند.

نمای داخلی ساختمان نیز دارای سقفی مسطح و یا حفره مانند است و تمامی طاقچه هایی که در داخل

دیوارها ایجاد شدند به وسیله مجسمه تزیین شده اند.

به طور کلی نمای داخلی ساختمان ها در این دوره متقارن بوده و و از ستون های رومی و دیواری در نمای ساختمان استفاده شده است و اما در بعضی از قسمت های نمای ساختمان نیز سنگ های روستیک به کار رفته است.

به طور کلی دهانه ساختمان های چند طبقه از الگوی تکراری بهره گرفته و دارای یک درب مرکزی بوده که با استفاده از یک بالکن از سایر بخش ها متمایز  شده است.

.

در گچبری ها نیز به وفور از جزئیات دکوری استفاده شده است و طاق ها به گونه ای به شکل نیم دایره ای ساخته شده اند.

نمای کلیساها نیز به کمک یک سنتوری سه گوش در بالای ساختمان ها تزیین شده و به کمک طاق ها، گچ بری ها و ستون های دیواری احاطه شده اند.

در این دوره همچنین گنبد، نقش بسیار والایی در زیبایی ساختمان ها ایفا می کند و بعد از مدتی استفاده از گنبد در ساختمان های غیر مذهبی نیز رایج شد.

اما اگر بخواهیم معماری رنسانس را به چند دسته تقسیم کنیم بایستی که به بحث در مورد رنسانس آغازین، رنسانس پیشرفته و رنسانس پسین بپردازیم.

رنسانس به  سال های ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ میلادی بر می گردد که در واقع فیلیپو برونلسکی به عنوان اولین معمار سبک رنسانس شیوه های کلاسیک را به این سبک اضافه کرد.

در طرح های وی تقارن و ابعاد دقیق جایگاه ویژه ای دارد.
آلبرتی نیز به عنوان یک معمار دوره رنسانس با ویترویوس هم عقیده بود و بر این باور بود که نتیجه معماری بایستی که مطلوب و زیبا باشد.

به عبارت دیگر بر این باور بود که طراحی ابعاد ساختمان ها به غیر از زیبایی، بایستی به گونه ای باشد که در نتیجه به دوام و ماندگاری ساختمان منتهی شود.

وی در کتابی به نام “ده کتاب در باب معماری” تکنیک های موثری را در خصوص شیوه های کلاسیک و استفاده از آن ها در ساختمان های مدرن مورد بحث قرار می دهد.

نمای کاخ روچلای از جمله آثار معروف وی به حساب می رود.